Review: Waarom een projector met ISF-kalibratieservice kiezen 14/08/15

Je hoort de laatste jaren nogal vaak de term vallen van ISF, maar wat is dit nu eigenlijk?

In Hollywood besparen ze noch kosten noch moeite om het beeld en de kleuren van een film zo realistisch mogelijk weer te geven, of bewust juist in een bepaalde sfeer te krijgen. Hoe kun je er nu zo zeker van zijn dat jouw TV of Projector die film dan zodanig weergeeft dat het precies is zoals de regisseur het bedoelt heeft? Hiervoor is er een standaard bepaald. De ISF standaard.

ISF staat voor (I)maging (S)cience (F)oundation en deze stichting heeft er sinds 1994 voor gezorgd dat er een standaard moet zijn, voor hoe het beeld moet worden weergegeven. Zij informeren en helpen fabrikanten bij de ontwikkelingen en geven congressen hierover. Tevens geven zij certificatie-trainingen, om dealers degelijk op te leiden om met de nodige meetapparatuur, Pattern Generators of Discs en een degelijk programma een display tot die standaard af te stellen.

Op foto 2 zie je de in 1931 ontwikkelde CIE Diagram, en toont alle kleuren, in hoeverre deze voor het menselijk oog waar te nemen zijn.
Foto 3 laat de CIE Diagram zien voor High Defenition in REC709 en de driehoek toont in hoeverre ons High Definition apparatuur de kleuren kan weergeven.

Met een ISF-Kalibratie wordt een HDTV of projector volledig doorgemeten en afgesteld volgens die ISF-standaard en in High Defenition wordt dit in REC709 gedaan zoals het voor Blu-Ray gemasterd is, waarbij de kleurdiepte weer groter is dan bij DVD in REC601, zodat deze het beeldmateriaal zo natuurgetrouw en zo optimaal mogelijk weergeeft. Voor UltraHD zoals 4K is dit momenteel in DCI P3 en later in REC2020 en zoals je op Foto 4 kunt zien, gaat de kleurdiepte dan weer veel verder.

Wil je meer weten over UltraHD en waar dat naartoe gaat, lees dan deze review hier: De weg van SHD naar UHD, via 4K-UltraHD met HDR10 naar Dolby Vision

  • ISF Logo
  • CIE Chromalicity Diagram
  • CIE Diagram met REC709
  • CIE Diagram met REC.2020 voor UHD

Waarom is zo'n ISF-kalibratie nodig?

Een TV of projector die je koopt heeft misschien wel ISF op de verpakking staan, maar dit houd alleen maar in dat hij ISF-Certified is, dus dat het product tot de mogelijkheden beschikt om ISF-gekalibreerd te kunnen worden.

Je TV of projector vanuit de doos in de fabrieksstand laten staan, is als een Air-coditioner aanschaffen en de thermostaat niet gebruiken. Een TV, ongeacht hoe duur ook, wordt vanuit de fabriek zo afgesteld, dat hij in de winkel het meest opvalt. De verlichting is in een winkel verre van ideaal, en totaal anders als bij je thuis, maar de bedoeling is dat je hem onder die omstandigheden ziet staan en meeneemt. Zou je een ISF-gekalibreerde TV in zo'n TL-overbelichte omgeving neerzetten, dan zou hij er waarschijnlijk nogal donker en saai uitkomen. In je eigen leefomgeving is dat juist omgekeerd en krijg je de neiging om bij een TV die uit de doos in zijn fabrieksstand staat juist weer je zonnebril op te zetten en zijn de kleuren en scherpte zo oververzadigt, dat veel mensen zonder te weten wat ze precies doen aan de afstelknoppen gaan zitten om het enigsinds te proberen op te lossen.

Bij gebruikmaking van een kalibratie Disc, kan alleen al een basis afstelling het beeld drastisch verbeteren. Met een ISF-Kalibratie gaat dit nog eens een heel stap verder en komt je TV of projector helemaal tot leven en haal je echt al het goede uit je apparatuur wat eruit te halen valt. Niet alleen de levensduur gaat hierop vooruit, maar ook het energieverbruik.

  • Digital Video Essentials

Wat voor effect heeft ISF

Het resultaat van een projector ongekalibreerd uit de doos is in het begin wel leuk, want het is groot, maar dat effect gaat wennen en dan wil je toch kwaliteit. Koop je nu een serieuze 'filmprojector' voor een spectaculaire indruk in de woonkamer of beter nog, voor in een heuse bioscoopinrichting dan wil je ook het ultieme resultaat zien, zoals de regisseur dit in Hollywood ook heeft bedoeld en dan is een ISF-kalibratie niet weg te denken.

Na zo'n ISF-kalibratie straalt een projector echt.
Het beeld is dan mooi scherp en gedetailleerd, zonder randvorming en detailverlies door onderdrukking van kunstmatige overscherpte.
Het zwart in het beeld is zo diep als dat de projector kan geven, terwijl je toch elk detail in de schaduw kunt zien.
Het wit is zo afgesteld dat de projector mooi helder is, maar nog wel alle details in de zeer lichte partijen laat zien. Zodanig dus dat een wit overhemd van zichzelf geen licht geeft, maar dat de zon wel straalt en dit terwijl de witte knoopjes op een zijdewit overhemd nog steeds te onderscheiden zijn.
Foto 1 laat een beetje zien wat ik bedoel.

De kleuren zijn neutraal en alles ziet eruit zoals je dat ook in het echte leven ziet, mits natuurlijk de regiseur een mooiere sfeer neerzet door gebruikmaking van kleurfilters enzo.
De projector oogt qua beeld schoon en helder en zowel de grijstinten als de kleur hebben geen afwijking naar een bepaalde kleur.

Bij een projector van rond de €2000 of hoger is het eigenlijk heel erg zonde als je daar niet een ISF-kalibratie bij laat verrichten. Koop je een dergelijk projector bij een ISF-Servicedealer dan zit zo'n ISF-kalibratie er vaak bij, hetzij een éénmalige danwel een complete ISF-service, met herkalibraties op het verloop van de lampuren. Dit omdat zowel de lamp van zo'n projector als de panelen mettertijd verkleuren.
Zo hou je over een lange periode een optimaal beeld.

  • Onder en overbelichting

Wat offer je zonder ISF-service op?

Als je boven een bepaalt budget komt zou je een TV of projector eigenlijk niet zonder een ISF-service moeten willen kopen. Waarom niet?

Een projector zoals bv. de Epson EH-QB1000 (Foto 1), of de Sony VPL-XW5000 (Foto 2) JVC DLA-NZ500 (foto 3) of één a twee stappen hoger, zijn gelukkig niet zonder ISF-kalibratie te koop en zo ja, dan zou je dat zeker ook niet moeten willen. Je zit met zo'n betere klasse projector al dusdanig in een prijsklasse, dat het kleine beetje extra wat je dan betaald in het niet valt. Die extra kosten zijn natuurlijk ook niet voor niets. Het kost tijd en aandacht om een projector als deze tot zo'n niveau af te stellen, maar dan heb je ook echt een spetterend mooi product met een prachtig plaatje op het scherm, omdat je met zo'n ISF-kalibratie echt alles eruit haalt wat zo'n projector kan geven.

Toch zijn er altijd mensen die de aankoop toch zo laag mogelijk willen zien te krijgen. Voor mensen die toch tot het uitterste willen besparen hebben veel merken dan een vereenvoudigt model uitgebracht. Natuurlijk willen wij allemaal het liefst zo min mogelijk betalen, maar wat offer je dan op?

- Vaak gaan in dit soort lagere klasse modellen, de eventueel wat mindere onderdelen erin, of de onderdelen van een vorig herziene model, of worden de extra beeldverbeterende technieken weggelaten, zoals een Iris systeem, of zelfs het CMS om de kleuren te optimaliseren, voor als je hem naderhand alsnog zou willen kalibreren, of is gewoon de ombouw al wat minder mooi qua uitstraling.

- Niet geheel onbelangrijk vind ik en dat zul je waarschijnlijk wel begrijpen, dat je zonder de ISF-service ook meteen zonder die extra projector eindcontrole zit.
Als er toch een afwijking in de projector of panelen of wat maar ook mocht blijken te zitten, dan merk ik als ISF-service dealer dat meestal wel op en corrigeert ik dit of laat ik de projector omruilen als dat niet mogelijk is of wanneer het gewoon onacceptabel is, en waar denk je dat zo'n projector of die onderdelen dan naartoe gaan? Waarschijnlijk naar internetshops die groot inkopen en alleen maar doorschuiven.
Als consument zul je zo'n afwijking misschien niet zo snel opmerken, maar is de kans groot dat je je er naderhand alsnog aan gaat ergeren. Zo heb ik dus een aantal keren een projector laten omruilen voor deze naar een klant ging en die controle ben je kwijt als je via een dozenschuiver op het internet iets koopt in plaats van bij een ISF-service dealer.
Zelfs al zou je naderhand alsnog via zo'n specialist de projector laten kalibreren, dan valt deze omruilmogelijkheid weg en wordt het gewoon een reparatie in je garantieperiode.

Zonder een ISF-kalibratie is de kwaliteit van veel projectors dusdanig minder, dat de uiteindelijke beeldkwaliteit van zo'n projector zich in een geheel andere klasse bevindt en dit zo'n projector eigenlijk tot een tataal ander product maakt. Een goedkopere ISF-gekalibreerde projector kan veel meer indruk maken dan een veel duurdere projector die vanuit de doos wordt gebruikt.

  • Epson EH-QB1000
  • Sony VPL-XW5000ES
  • JVC DLA-NZ500BE en JVC DLA-NZ500WE

Wat doet Mediasluis tijdens de ISF-kalibratie

Als de projector binnenkomt, laat ik hem als het nodig is eerst acclimatiseren. In de winter wil dit nog wel eens nodig zijn om te voorkomen dat er condens in de projector komt.
- Na plaatsing en aangezet te hebben, wacht ik tot de projector op temperatuur is gekomen en zo rond een half uurtje begin ik aan de Panel Allignment (paneel uitlijning). Zo'n Panel Alignment is altijd wel nodig, want zelfs de meest kleine aanpassing kan het beeld al een stuk scherper maken.
- Daarna doe ik een basisafstelling voor Brightness (het Zwartniveau), Contrast (het Witniveau), Kleur en Tint en de Sharpening.
- Als dat gezet is begin ik pas aan de Grayscale kalibratie via de Witbalance, om het Rood, Groen en Blauw van de grijswaarden van zwart naar wit recht te trekken naar 6500K. Dit effect is zeer spectaculair alsof het beeld wordt schoongepoetst. Hierdoor hebben zwart/wit films meteen ook geen afwijking meer naar een bepaalde kleur.
- Mits de projector deze mogelijkheid heeft doe ik daarna een kleurkalibratie in het CMS (Color Management System) en stel bij elke Primaire en Secundaire kleur, dus bij Rood, Groen, Blauw, Cyaan, Magenta en Geel zowel de Luminantie (helderheid), Saturatie (verzadiging) en Tint af. Het resultaat hiervan is een universeel standaard kleurenweergave, zodat de projector de kleuren weergeeft zoals de regisseur dit bedoeld heeft.
*Natuurlijk hou je nog wel enigszins het verschil door de paneeleigenschappen die zo'n projector gebruikt, zoals LCD, LCoS of DLP en de beperking van een bepaald model en hierdoor houden mensen nog wel steeds een voorkeur van wat type projector ze graag hebben.

- Daarna doe ik het Zwartniveau en Witniveau nog eens tot het uiterste fijnafstellen met de Witbalance en zet ik deze alsnog weer recht. Daarna ga ik weer naar het CMS net zolang tot deze twee in balance staan tot elkaar. Afhankelijk van het merk en model moet dit meer als één keer herhaalt worden. Op de foto kun je een mooi gebalanceerde meting zien, voor zowel de Witbalance als het CMS.
- Als dat klaar is stel ik de Beeldtechnieken optimaal in zoals Frame Interpolatie/Motion Control, Reality Creation/Super Resolution, eShift, 3D, 4K HDR of noem maar op wat de fabrikant allemaal bied.

Bij aankoop van een projector bij Mediasluis, ontvang je altijd een ISF-verslag als de projector klaarstaat om opgehaald te worden. In de reviews van elke projector door Mediasluis vind je ISF-kalibratiemetingen uit zo'n verslag, van voor de ISF-Kalibratie en na de ISF-Kalibratie:
Reviews door Mediasluis 

  • ISF Post-Calibration

Goedkoop is vaak duurkoop.

Dit kom je in het hele leven natuurlijk tegen, maar is ook bij een ISF-kalibratieservice geen dooddoener.

Met zo'n ISF-service heb je de hierboven besproken eindcontrole op je product, want als er iets aan mankeert, komt een oplettende ISF-service dealer die echt zijn werk doet, dit meestal wel tegen.
Tevens krijg je een veel beter product dat alles geeft wat het kan geven en presteert het beter dan een duurdere versie zonder die ISF-service.
Je hebt zo een product waarbij je een verzorgd gevoel meekrijgt, iets wat de laatste tijd niet veel meer voorkomt als je iets koopt.

Nog even iets om over na te denken:
Er wordt bij ons ISF-servicedealers, steeds meer getracht om alsnog de prijs door de bereikte bodem te drukken. Sommige klanten spelen daarvoor zelfs de dealers met elkaar uit. Krijg je dan een dealer zover dat hij alsnog verder met zijn prijs naar beneden gaat, dan kun je jezelf afvragen; "Gaat deze ISF-servicedealer dan nog wel echt een paar uur aan mijn projector werken om er alles uit te halen wat erin zit en dit ook voor de her-kalibraties, als ik hem zijn werkloon afneem?"
Er komt een moment, dat je dan zelfs op je ISF-kalibratie kunt wachten, en wat heb je daar dan eigenlijk echt mee gewonnen?
Nog even en ze geven de projector zonder extra eindcontrole alvast mee, zeggende na 200 uur de eerste kalibratie te laten doen, hopende dat wanneer je niet weet wat je mist, je het erbij laat zitten en is er iets mis met je projector, dan mag je dit zelf nog gaan oplossen.

Een goede ISF-service dealer zorgt ervoor dat jouw nieuwe projector goed werkt en optimaal wordt meegegeven.

Of de ISF-Kalibratie zelf doen?

Ik hoor het weleens hardop denken en natuurlijk is dat mogelijk, mits je het echt leuk vind om te leren en er een hoop geld tegenaan wilt gooien om het juiste gereedschap te kopen. In zo'n geval kun je eigenlijk alles wel zelf leren en doen. Maar soms is het beter om het aan de expert over te laten en je geld en tijd in iets leukers te steken.

Je kunt bijvoorbeeld voor €300 al een goedkope Spyder Colorimeter kopen en een online cursus doen, maar door enkel een Colorimeter te gebruiken krijg je niet het gewenste resultaat en eindigt je hooguit met een gebalanceerd beeld dat nog steeds flink verkleurd is, zelfs al gebruik je een Klein K10 van €7000 komt het niet goed, want je hebt een Spectroradiometer nodig om hem eerst te ijken op het licht.

Om een profiel te maken van een Spectroradiometer naar je Colorimeter kon je voorheen nog een i1Pro 3 gebruiken van €2000, maar nu met de nieuwe lasertechniek is zelfs wat voorheen professioneel was nu niet meer goed genoeg. Omdat de lampen met kwik verboden worden, waardoor alle projectors uitgevoerd gaan worden met een Laser als lichtbron, heb je een Spectroradiometer nodig zoals de Jeti Specbos 2501 VIS HiRes, waarmee je een Laserprojector kunt meten tot 2 nm (nanometer), maar ook die kost nog steeds ca. €9000. De rest is eigenlijk speelgoed als je er een laserprojector mee gaat proberen te kalibreren.

Zoals we op school al vaker te horen kregen is dat je als vakman het juiste gereedschap nodig hebt voor de betreffende klus. Dat is met een ISF-kalibratie niet anders.

  • Harderwater 50, 2993 DW Barendrecht
  • T 0180 85 33 91 - M 06 456 50 925
  • info@mediasluis.nl
NeverDull