Review: Epson EH-TW9400 en Epson EH-TW9400W 28/04/20

Snellere beeld processor.

Deze projectors hebben nu een snellere beeldprocessor, welke de beeldverwerking in de volle 18Gb per seconde doet. Dit is de grootste aanpassing die Epson op deze projectors heeft toegepast, waardoor veel van de klachten eigenlijk zijn opgelost, omdat alles nu wat beter, vloeiender en sneller wordt verwerkt. Hierdoor zijn de bewegingen in het beeld vloeiender geworden en doen deze projectors het 4K via een HDMI kabel zelfs in de volledige 4K/60P. Via Wireless HDMI is dit alleen mogelijk tot 4K/24P.

4K met HDR in DCI P3

Voor het HDR gebruikt Epson nu tegenwoordig een handige HDR Nits Slider, waarmee je zeer gemakkelijk het Nits bereik kunt aanpassen per afwijkende film. Je drukt daarvoor snel even op de HDR Knop helemaal rechtsonder op je afstandsbediening en schuiven maar. Ook die HDR Slider is een upgrade van Epson die het 4K HDR wat volwassener maakt t.o.v. de vorige serie, waarbij je voorheen voor elke Nits variant allemaal vaste instellingen moest opslaan die al je beeld memories in beslag nam. Nu maak je hooguit een Mode met DCI filter in de High Lamp Mode, voor de volledige 100% DCI P3 kleuren Gamut, met daarnaast een Mode zonder DCI filter in de Medium Lamp Mode.

ISF-gekalibreerd door Mediasluis is de kleurdiepte tijdens 4K met gebruik van DCI filter zeer netjes in vrijwel 100% DCI P3. Het 4K beeld ziet er zeer natuurlijk uit, wat vooral zichtbaar is bij huidskleur. Het DCI Filter neemt alleen wel veel licht weg. Al staat de projector in High Lamp Mode tijdens 4K, dan is 126" toch wel echt de maximale grootte voor 4K op deze kwaliteit in DCI P3 en liever wat kleiner zelfs zoals 108". Het resultaat is dan wel echt zeer natuurlijk. Wil je toch ook het kijken naar 4K met HDR zeer groot doen, wat qua resolutie natuurlijk wel erg aantrekkelijk is en met deze absolute lichtkanonnen best goed mogelijk is, dan kun je dit natuurlijk ook zonder DCI filter doen. Dit gaat dan wel ten koste van zo'n 20% aan het bereik in de P3 kleurdiepte, maar kan dan zelfs in de Medium Lamp Mode en dan hou je nog steeds meer lichtopbrengst over op je scherm. Dit heeft als voordeel een minder gehorige projectie vanwege een lagere lamp koeling, maar als nadeel wel duidelijk een minder natuurgetrouwe kleurweergave voor 4K. Als het voor jou niet perse zo super groot hoeft kun je op een 2 meter brede scherm ook nog wel met een DCI filter in de volwaardige DCI P3 kleurweergave in alle rust op Medium Lamp Mode kijken hoor.

Op een kleur neutraal HD Progressive 0.9 scherm dat diffuus is met een zeer brede kijkhoek en dat 100% structuur vrij zodat de pixels niet rommelen met het structuur van de oppervlakte waarop je projecteerd, komt het beeld helemaal tot zijn recht en zie je pas echt waar deze Epson projectors toe in staat zijn. Een review van HD Progressive vind je HIER.

Frame Interpolatie

Ook de bewegingen in het beeld verloopt met de snellere beeldprocessor in 18Gb per seconde zonder Frame interpolatie al een stuk vloeiender. Vind je dit niet rustig genoeg dan heeft Epson wel de mogelijkheid voor Frame Interpolatie. De bewegingen verlopen met de FI op Normal bijvoorbeeld wel zeer vloeiend, maar nog steeds laat de FI van Epson een flinke ghosting zien, met hier en daar soms rare effecten tijdens snelle bewegingen in drukke scenes. Je moet dus zelf even kijken wat jou het meest uit de films trekt,... het geflikker of de bijeffecten.
De snellere beeldprocessor heeft de beeldverwerking wel dusdanig verbetert, dat het zonder FI nu wel veel makkelijker kijkt.

3D projectie

De lichtopbrengst van deze projectors is echt heel hoog, waardoor ze uitermate geschikt zijn voor 3D projectie. Vaak is 3D door het filteren met een 3D-shutter systeem en de brillen best donker, maar nu houdt je nog genoeg licht over voor een behoorlijke 3D bioscoop beleving. De betere beeldverwerking met de nieuwe processor maakt ook het kijken naar 3D nu net wat rustiger en meer toegankelijk dan bij zijn voorganger.

Gecombineerd met de New Xpand X105 Lite RF 3D brillen met heldere hoog contrast glazen voor nog minder ghosting, maakt van het 3D kijken een ware IMAX 3D beleving.
Een review van deze 3D brillen is hier te lezen: REVIEW: New Xpand X105 RF Lite en IR Lite 3D bril

Epson EH-TW9400(W) vs JVC DLA-X7900

Om te beginnen wil ik even kwijt, dat het eigenlijk wel een enorm compliment is richting Epson, dat de Epson EH-TW9400 en Epson EH-TW9400W zich mogen gaan meten met een JVC projector van een hogere klasse, gewoonweg omdat alles wat eronder zit niet mee kan komen.

Nou dit is pas echt interessant, omdat dit specifieke model van JVC veel soortgelijke technische snufjes hanteert, zoals een volledig elektrisch bedienbare lens voor de Focus, ruime Zoom, ruime horizontale en verticale Lens Shift, een luxe volautomatische lensafdekking bij het Aan en Uitzetten van de projector, die bij JVC wel veel gehoriger is dan op de Epson, de memory functie voor beeldinstellingen en lens posities en niet te vergeten een soortgelijk 4K shiftsysteem waarbij een 1080P Chip diagonaal zeer snel wordt verplaatst om de 4K resolutie over de pixels op het scherm te verdelen. Die laatste heeft Epson overgenomen van JVC's e-Shift 4K techniek en toegepast op hun LCD techniek, al noemt Epson dit 4K Enhancement. JVC zit met zijn X7900 eShift-5 projector wel al op de 5e generatie van deze 4K-Shift techniek en heeft dit daardoor zichtbaar nog beter onder controle, met een zichtbaar rustiger plaatje op het scherm. De Lens van JVC is van een hogere kwaliteit en geeft een zichtbaar scherper beeld. Ook is de beeldprocessor van deze JVC DLA-X7900 (t.o.v. de vorige X7500) geupgrade voor een perfecte 4K/60P weergave en een overal rustiger beeldbeleving. Dit alles zie je ook terug en gaat de Epson duidelijk voorbij.

Ik wilde deze JVC DLA-X7900 eigenlijk niet aanhalen, omdat JVC deze serie had stopgezet, wegens het gebruik van dezelfde dure onderdelen voor de nieuwe Native 4K N-serie van JVC, waarbij deze projector met zijn prijsverlaging vorig jaar een verliespost werd. Tot mijn verrassing werd ik na het plaatsen van de vorige Conclusie sectie en tijdens het controleren van deze review gebeld door JVC met de mededeling dat zij de productie weer door gaan zetten met een aangepaste prijs. Die prijs is weliswaar weer een stukje hoger dan wat je voor de Epson betaald, maar daar kan Mediasluis wel nog wat mee doen en je krijgt er zeker een meer volwassen projectie voor terug.
Maar is de meerprijs die er dan nog steeds wel is het waard, om van de Epson EH-TW9400 of Epson EH-TW9400W naar de JVC DLA-X7900 te gaan?

Wel nu,... JVC staat erom bekend dat hun projectors een ongekend diep zwart neerzetten op het witte doek en deze JVC DLA-X7900 is een projector die hier tot nu toe het meest beroemd om was. Dit gaat echt een heel stuk verder dan wat deze Epson serie kan laten zien. Je denkt namelijk dat dit het uiterste aan zwart is dat mogelijk is met projectie, omdat je dit misschien gewend bent aan wat je in de bioscoop ziet, tot je overschakelt naar de JVC X7900, want dan sta je perplex van wat die laat zien. Echt waar,... het is alsof je met oost indisch inkt op het scherm hebt staan verven, alsof je een OLED TV hebt van 126" hebt hangen.

Ook gebruikt JVC DiLA panelen en zoals je misschien wel weet oogt zo'n LCoS variant veel analoger of filmischer, met een meer natuurlijke kleurweergave tegenover LCD panelen, dus met een één op één vergelijk lijkt het alsof je een sluier weghaalt als je van de Epson naar de JVC overgaat en oogt de JVC meer transparant.
Is dat het verschil in prijs waard? Ik vind van wel,...   maar jij misschien niet.

Deze JVC DLA-X7900 geeft  ook zeer veel licht en doet het 4K met HDR overtuigender dan de Epson EH-TW9400 of Epson EH-TW9400W, vooral als je een Panasonic UB824, UB424 of UB9004 4K UltraHD Blu-Ray Speler gebruikt om de Tone Mapping te doen. Dit geld trouwens voor beide merken projectors. Zonder zo'n speler is het op de Epson wel makkelijker om met de HDR Slider de Nits aan te passen, maar het resultaat wordt nooit zo mooi als met die Tone Mapping erbij. Ook heeft de JVC X7900 een DCI filter en geeft net als Epson ook de DCI P3 kleuren Gamut vrijwel 100% weer. Maar het DCI filter van JVC neemt veel minder licht weg als die van Epson. Met beide projectors in de High Lamp Mode voor 4K met HDR en DCI P3 geeft de JVC X7900 een veel helderder en dynamischer 4K plaatje op het scherm dan de Epson TW9400, dit nadat beide projectors natuurlijk ISF-gekalibreerd zijn.

Maar buiten het 4K verhaal om en zonder die DCI filter heeft de Epson TW9400 toch wel de mogelijkheid om in High Lamp Mode een nog helderder en dus nog grotere piek aan lichtopbrengst te kunnen weergeven, om als lichtkanon te fungeren op een nog groter scherm. Dit is dan niet meer kleur neutraal correct en heeft een enorme groene piek en is dus niet iets wat je in een thuisbioscoop gaat gebruiken, maar overdag in een lichte ruimte kan het wel eens handig zijn. In een serieuze bioscoop omgeving en in donkere omstandigheden geeft de JVC X7900 het meest professionele plaatje op je scherm.

Het 3D doen ze beiden erg goed, maar het kwaliteitsverschil tussen beide projectors dat hierboven besproken is,  vind je ook weer terug tijdens het kijken naar 3D. JVC doet dit met een zeer filmische analoge uitstraling en zelf vind ik deze JVC X7900 als 3D projector het mooiste 3D plaatje geven tot nu toe van alle projectors die ik heb gehad. Het enige nadeel is wel dat je bent aangewezen op de originele JVC 3D brillen welke duurder zijn dan die Xpand brillen die ik bovenin heb aangehaald, omdat JVC de polarisatiefilters een slag gedraaid heeft zitten t.o.v. elk ander merk. Gelukkig heeft de nieuwe N-serie van JVC dit niet meer. Epson geeft wel meer licht in de High Lamp Mode tijdens 3D voor eventueel een nog groter plaatje op het scherm en ja,... licht went erg snel en overtuigt altijd wel.

Gamers zullen het misschien nog interessant vind om te weten dat de JVC in de Low Latency Mode een Lag Time heeft van 41Ms, t.o.v. de 27,9Ms van Epson, maar mijn ervaring is dat ook dit nog snel genoeg is om mee te kunnen gamen.  

Conclusie

Het resultaat welke Epson met deze nieuwe TW9400 en TW9400W neerzet is voor wat je ervoor betaalt werkelijk ongekend goed en blijft mij keer op keer verbazen. Ik krijg nog steeds projectors van andere merken hier om te testen voor eventuele review en dan blijkt Epson met de Epson EH-TW9400 en de Epson EH-TW9400W nog steeds de grootste concurrent van alles wat enigszins in de buurt komt tot €4000, vooral qua lichtopbrengst en bereik in het zwart. Natuurlijk haalt Epson met deze 1080P 4K Enhancement projectors nog steeds niet de volledige 4K resolutie en blijft dit meer hangen op 2,5K, terwijl sommige concurrerende merken die 4K resolutie met hun DLP projectors wel volledig halen, enkelen zelfs met een Laser als lichtbron die 20.000 of 30.000 uur meegaat. Maar het zwartniveau heeft bij dat soort modellen vaak toch de kwaliteitsbeleving van een instap projector welke vergelijkbaar zijn met die van de goedkopere Epson TW7xxx-serie projectors, die dan opeen maar de helft kost.

Het zeer diepe zwart bereik van deze lichtkanonnen en het dynamische plaatje wat ze weten neer te zetten is voor wat je ervoor betaald echt ongekend. Om dit te overtreffen zul je echt naar een hogere klasse projector moeten gaan zoals de JVC DLA-N projectors die met hun Native 4K DiLA panelen en hoogwaardige lens een ongekend scherp en filmisch plaatje weergeven met zeer natuurlijke kleuren. Maar dat zijn projectors die zich in een andere kwaliteitsklasse bevinden. De JVC DLA-N5 en JVC DLA-N7B projectors (zie foto 3 en 4 en waarvan HIER een review staat) doen dit zelfs met een onovertroffen zwartweergave dat echt elke concurrentie wegblaast en waarvan het 4K met hun Frame Adaptive HDR als enige zo absoluut volwaardig wordt neergezet, dat het thuis net zo mooi is als in een Dolby Cinema Theater. Of je gaat daar net onder zitten met de Sony VPL-VW290ES of Sony VPL-VW590ES projectors (zie foto 5 en 6 en waarvan HIER een review staat) die met hun Native 4K SXRD panelen een zeer gedetailleerd plaatje op het scherm projecteren dat ontzettend filmisch is en waarvan de vloeiendheid waarmee de bewegingen worden vertoond onvoorstelbaar rustig is en waarmee Sony op zijn buurt de concurrentie weer achter zich laat. Dit zijn allemaal projectors die met hun eigen LCoS systeem een heel transparant beeld weergeven op het niveau dat je alleen in de bioscoop aantreft. Wil je deze projectors met elkaar vergelijken, dan kun je hiervoor gerust een demonstratie aanvragen bij Mediasluis.

Maar wat betreft deze Epson projectors,... voor wat je ervoor betaald hebben de meeste andere merken met hun projectors er een kluif aan om het zwartniveau en de lichtopbrengst van de Epson EH-TW9400 en de Epson EH-TW9400W te evenaren. Zoals gezegd, is dit maar een zeer korte aanhaling van enkele functies die verbeterd zijn op deze serie van Epson t.o.v. hun voorganger. Wil je echt alle ins en outs te weten komen, lees dan deze zeer uitgebreide review van hun voorganger hier: REVIEW van de Epson EH-TW9300 / EH-TW9300W.