Review: JVC DLA-X5500 / JVC DLA-RS420 06/04/17

Uiterlijk

Bij het openen van de doos krijg je nog steeds een WOW gevoel, want dit blijft toch echt even een serieuze machine. Het is echt een beest van een projector. Hij is massief groot en zwaar en voelt zeer solide aan. Hij heeft dan wel niet zo'n Sci-Fi ruimteschip uiterlijk, zoals bij projectors van sommige concurrenten, maar hij is zeker niet lelijk. Wat meteen door je hoofd gaat is dat dit een apparaat is dat van binnen tot in elke hoek gevuld is met degelijke elektronica. Qua model is hij natuurlijk wel nogal hoekig, wat op een vreemde manier ook weer iets moois heeft en als 'professioneel zonder onzin' overkomt. Ja, de verwachtingen zijn dan ook meteen erg hoog. Deze reactie krijg ik ook vaak van klanten die hem tussen de andere projectors zien staan. Dat je wat meer moet betalen voor een JVC DiLA projector zul je meteen al begrijpen wanneer je deze JVC DLA-X5500 ziet en vastpakt, maar vooral als je hem ziet werken.

Lens

Nou dit is pas een projectorlens en ziet er heel goed uit. Het lijkt wel of de lens rechtstreeks van een goede SLR camera afkomt en oogt zeer professioneel met ook een prachtige coating. Eenmaal aan het projecteren, dan zie je meteen dat hij hiermee echt een prachtig scherp beeld op het scherm weet te toveren.

Deze DLA-X5500  projector van JVC werkt voor de lens volledig elektronisch en is via de afstandsbediening perfect te bedienen en in kleine stapjes te doseren. 
Het focussen is hierdoor erg gemakkelijk gemaakt, want je gaat bij het scherm staan en je kunt perfect tot op de kleinste details scherpstellen.
Ook het In- en Uitzoomen gaat perfect zo. Met zijn ruime 2x zoombereik is hij zeer makkelijk te plaatsen in zowel een kleine als een grote ruimte. De lens heeft een Throw Ratio van 1.4 tot 2.8 wat inhoud dat hij een 104" scherm met een zichtmaat van 2.30 meter breedte kan vullen vanaf een afstand van 3.22 meter tot aan 6.44 meter.

Lens Shift

Wat ook zeer mooi is op deze DLA-X5500, is de ruime elektrische Lens Shift, die zowel horizontaal 34% van de schermbreedte te verschuiven is naar links en rechts en vertikaal 80% te verschuiven is naar boven en beneden. Dit maakt plaatsen nog eens een stuk makkelijker, maar vergis je niet,...  al hoeft de projector met een Lens Shift niet in het midden van een scherm te staan, het blijft wel altijd belangrijk om de projector recht te positioneren ten opzichte van het scherm.

* Plaats het beeld mooi op het scherm door middel van de Lens Shift, maar zoom iets uit zodat hij niet het hele beeld tot de kaders toe vult. Zorg dat het beeld aan geen enkele zijde, zowel boven, onder, links of rechts uitwaaiert. Is de rechter kant iets groter/langer dan links dan staat de projector iets scheef naar rechts, draai dit bij. Is de onderkant iets breder dan de bovenkant dan kantelt de projector iets naar beneden, schroef dan de pootjes aan de voorkant iets verder uit/of aan de achterkant iets verder in. Als elke zijden even lang zijn kun je beter zien of de projector scheef staat. Is dit helemaal goed, dan zoom je netjes in tot het scherm tot de kaders is gevuld.
Hiermee voorkom je dat het beeld bij focussen aan één kant scherp is en aan de andere kant wazig. Veel Focus klachten komen hier uit voort.
Voor een uitgebreidere uitleg over het mooi plaatsen van je projector kun je dit artikel lezen: Projector plaatsen en uitlijnen

Lens Memory

Ook deze DLA-X5500 heeft gelukkig Lens Memory meegekregen. Zowel de Focus, alsook de Zoom en Lens Shift werken allen elektronisch en zijn op die manier gemakkelijk te verstellen. Maar jouw afstelling is nu ook op te slaan in een Memory Bank voor de lensafstelling en hiervan heb je er 6.

Voor een consument is dit misschien wat veel, maar zelf heb ik hier meerdere schermen en met deze projector is het wel even makkelijk te demonstreren hoe een kleinere scherm zich houdt ten opzichte van een groter scherm en het verschil van een HC scherm ten opzichte van een Wit scherm. Met deze projector hoef ik niet steeds aan de Focus, zoom en Lens Shift te gaan zitten en het na de demonstratie ook weer perfect terug te gaan positioneren. Ik heb het gewoon opgeslagen en ga van de ene Memory (afstelling) naar de andere.

Maar als consument is het misschien wel handig voor deze situaties:
Heb je een 16:9 scherm kun je het beeld van een Cinemascopefilm waarbij je normaal extra balken boven en onder hebt, mooi laten zakken naar de onderkant van je scherm zodat het beeld dan toch aan 3 zijden omrand is. Met een druk op de knop verstelt de projector dit dan van 16:9 naar Cinemascope en terug.
Bij een projector met elektrische lens, vind ik zelf een Cinemascopescherm het mooist en pas je het beeld gemakkelijk aan voor bv. 16:9 (1.78:1) en of andere maten zoals, 1.85:1 of 2.35:1. Met een druk op de knop zoomt je projector in en uit en heb je net als in de bioscoop brede of minder brede balken aan de zijkanten, wat ikzelf minder storend vind als boven en onder op een 16:9 scherm. Maar goed over smaak valt niet te twisten, maar de keuze is er en dat is mooi.
Voor passieve 3D met een Polarisator systeem, zou je eventueel ook een extra zilverscherm kunnen aanschaffen. Heb je dan 2 schermen, dan zul je de focus en zoom iets moeten aanpassen en dit kun je dan ook mooi opslaan in de Memory Bank.
Voor Passieve 3D omzetting met een Polarisator kun je deze review lezen: Passieve 3D met Polarisators

Lensdop

Deze DLA-X5500 en of DLA-RS420 wordt door JVC wel nog steeds als het instap model gezien en hierom heeft JVC de automatische lensafdekking weggelaten, wat wel erg jammer is. Je zult het dus met een grote witte lensdop moeten doen. Toch werkt deze lensdop wel zeer effectief. De projector is zwaar genoeg om niet van zijn plaats te verschuiven als je de lensdop erop drukt. Deze lensdop klikt dan mooi in de ruime lenskamer en sluit goed af. De lens zelf wordt niet aangeraakt en het erop en eraf halen heeft verder ook geen nadelige gevolgen voor het beeld. Het enige nadeel, is dat je naar je projector zult moeten toelopen om de dop te verwijderen of terug te plaatsen als je hem Aan of Uit zet.

Als je de projector aan het plafond hebt hangen en je bent lang kun je er misschien nog net bij. Zo niet, dan kun je in plaats van steeds op een stoel te gaan staan er ook voor kiezen om de lensdop eraf te laten en van tijd tot tijd de lens af te stoffen. De lens zit namelijk best wel diep verzonken in de projector en vangt niet zo heel snel stof op. Je hebt hiervoor bij de fotohandel mooie blaasbalgjes met een kwastje aan het uiteinde.

Keystone

Natuurlijk heeft ook deze projector de mogelijkheid van Keystone, maar iemand die voor deze projector gaat weet al een beetje waar hij mee bezig is en wilt dit helemaal niet gebruiken. Vooral ook niet nodig met alle elektrische lens mogelijkheden en de ruime Lens Shift (hor/vert) die JVC meegeeft. Als de Lens Shift niet toereikend is, gebruik dan gewoon een langere plafondbeugel, maar vermijd de Keystone functie. Ik verbaas mij er nog steeds over dat sommigen er toch weer gebruik van maken en dat veel installateurs dit ook te gemakkelijk gebruiken, zelf als de projector gewoon een Lens Shift heeft. Als je projector geen Lens Shift zou hebben en je wilt hem even snel plaatsen om iets te vertonen, dan kan een Keystone functie wel even makkelijk zijn en mits de resolutie van het beeld even niet zo belangrijk is, maar voor een vaste opstelling moet je dit gewoon zien te vermijden, want je degradeert al snel je resolutie tot vaak wel de helft. Daar koop je zo'n mooie projector als deze natuurlijk niet voor.
Voor een uitgebreidere uitleg waarom de Keystone te vermijden, kun je ook dit artikel lezen: Projector plaatsen en uitlijnen

Afstandsbediening

De afstandsbediening die JVC bij deze DLA-X5500 projector meelevert is opnieuw een beetje gewijzigd ten opzichte van het vorige model. Niet qua uiterlijk wat betreft de knoppen, maar wel wat betreft de functies die deze knoppen nu hebben. Voor wie dus van een vorig model afkomt is het even opnieuw zoeken en het resultaat soms ook wel even verassend als je uit gewenning op een nu gewijzigde knop drukt.

Toch is alles overzichtelijk gegroepeerd en vooral voor nieuwelingen al vrij snel op gevoel te gebruiken. Eén knop hoef je in het begin eigenlijk maar echt te onthouden en dat is die van de verlichting, rechtsboven van de ronde cursorschijf, die in het donker helpt om visueel de rest van al je knoppen te kunnen vinden. Eenmaal gewend, heb je die juist niet meer nodig.

Eén ding vind ik nog steeds een beetje jammer, maar is ook wel een kleinigheidje natuurlijk; De afstandsbediening ziet en voelt nog steeds goedkoop aan. Als je de afstandsbediening op tafel ziet liggen, komt hij over alsof het bij een goedkope DVD speler hoort en zie je er niet vanaf dat daar zo'n fantastische machine bij hoort. Het is juist zo leuk als je de bediening in handen hebt, en dat je in het donker voelt dat je een geweldig apparaat bestuurt. Gemiste kans, maar misschien volgend jaar. Wel is het compacte formaat zodanig, dat deze afstandsbediening netjes onder de projector geschoven kan worden als hij in je kast staat en zorgen de 2 uitstekende achterpootjes er bij mij juist voor dat hij voor op de plank blijft hangen en net niet te ver onder de projector schuift.

Bedieningspaneel

Op de achterkant van de DLA-X5500 zit tevens een bedieningspaneel waarmee je de projector kunt gebruiken bij het installeren of als je hem bij je op een tafel of pilaar hebt staan. Als je de projector zo geregeld zou gebruiken, dan doe je dit vrij snel al op gevoel. Je hebt de Input en daaronder de OK knop met daaronder de cursor knoppen in een ruitvorm, met links daaronder de Menuknop en rechts daarvan de backknop en dat is eigenlijk voldoende om door het menu van dit apparaat te kunnen wandelen.

3D Bril en 3D RF Transmitter

De DLA-X5500 is natuurlijk een 3D projector, maar standaard wordt deze X5500 niet met zo'n 3D bril geleverd en moet je de 3D RF transmitter en JVC 3D brillen apart als accessoire bestellen. JVC gebruikt aangepaste Xpand brillen als hun eigen JVC PKAG3G 3D bril, met het JVC logo erop. Deze brillen zijn licht en zitten goed op je neus. Ook voor brildragers want de glazen zijn groot genoeg. JVC heeft het begrepen en gebruikt al sinds het begin de 3D brillen van Xpand omdat zij snappen dat Xpand zeer goede 3D brillen produceert. Wel hebben de 3D brillen van JVC het polarisatiefilter horizontaal zitten in plaats van vertikaal en dit geeft het 3D beeld op de JVC meer detaillering en wat meer helderheid ten opzichte van de gewone Xpand X105 Lite brillen.

De JVC PK-EM2G 3D RF Transmitter prik je aan de achterkant (Foto 3) in de 3 DIN VESA aansluiting en deze steekt dus wel wat uit. Hoewel de 3D RF Transmitter zeer compact is, is de werking hiervan gewoon heel goed en stabiel.

Wireless HDMI

Deze JVC X5500 is geen projector met Wireless HDMI, maar je kunt er bij Mediasluis natuurlijk wel altijd een Wireless HDMI projector van maken als je daar behoefte aan hebt en bekabeling een probleem is vanwege de afstand, afwerking of prijs. Als je de mogelijkheid hebt om een HDMI kabel te trekken, dan prefereer ik dat altijd boven draadloos HDMI.
Een review over Wireless HDMI Transmitters vind je hier: Wireless HDMI Transmitters

Aansluitingen

Deze X5500 projector is niet ruim voorzien van aansluitingen en analoog is alles weggelaten, maar vandaag de dag zal dit geen probleem meer zijn. De aansluitingen zoals die ook op foto 1 te zien zijn, zijn nu als volgt:
HDMI 1 en 2, RS232 Control, 12V trigger, LAN en 3D VESA.

Op foto 2 zie je de onderkant van de projector waar je de plafondbeugel kunt bevestigen.

Lamp

De lamp op deze DLA-X5500 projector is sinds het vorige model een stuk feller geworden en dat merk je meteen als je van een oudere JVC afkomt. De grootste upgrade is dus vorig jaar al geweest qua lichtopbrengst. JVC maakt gebruik van een UHP (Ultra High Pressure) JVC PK-L2615UG NSH 265 Watt lamp en deze gaat in ECO Mode 4500 uur mee, wat erg interessant is, want je zult deze projector waarschijnlijk wel in Low Lamp Mode gaan gebruiken. JVC vermeld niet hoelang hij in High Mode meegaat, maar dat zal zo'n 3000 uur zijn, schat ik zo.

Lichtlekkage

Hiervan is bij de DLA-X5500 natuurlijk totaal geen sprake. Dat heeft JVC erg netjes onder controle. Met een Ultra Black Cinema Projector van dit kaliber met zo'n ombouw hadden we natuurlijk ook niet anders verwacht.

Ventilatie

De DLA-X5500 heeft 4 ventilatie roosters. In elke hoek één. Ik raad aan om die niet af te sluiten. Aan de achterkant zuigt hij frisse koele lucht op en aan de voorkant blaast hij warme lucht uit. Linksvoor is de lucht heter dan rechtsvoor omdat van voor gezien de lamp linksachter zit en via de linkerkant deze luchtstroom gaat en rechts wordt de rest van de projector verkoeld. 

Zelf heb ik de projector in een kast staan en steekt de projector er aan de achterkant uit om te ademen en is hij voor natuurlijk vrij. De koeling van de projector is zeer goed en je voelt dat hij alle hitte perfect naar buiten gooit en dat is flink warm. Na uitzetten van de projector neemt hij even de tijd om af te koelen. Afhankelijk ook hoe koud de omgeving is duurt dit meestal niet zo heel erg lang. De projector voelt dan ook maar lichtjes warm aan.

Geluidsniveau

In Eco Mode is de DLA-X5500 vrij stil en wel 21dB, al kun je hem toch nog wel een klein beetje horen als jij je er op gaat concentreren. In High Lamp Mode hoor je de projector duidelijker.

Om deze projector met zijn hoge lichtopbrengst goed te koelen is deze koeling mooi krachtig. Je hoort de projector daarom wel gewoon blazen, maar dit is een mooie laagtonig massieve blaas en klinkt best acceptabel en logisch als je hem hoort. De projector is weliswaar niet de stilste in zijn soort, maar zelf vind ik dit solide geluid niet storend, anders ten opzichte van DLP projectors die met een hogere pitch blazen en echt aanwezig zijn.

Ga je de e-Shift 4 functie gebruiken, dan komt er een heel klein beetje meer geluid bij. Dat is een wat hoger vibrerend mechaniek dat veroorzaakt wordt door het zeer snel bewegen van de beeldpanelen die in Low Lamp Mode meer opvalt dan in High Lamp Mode, maar je moet er nu wel op gaan letten. Dat heeft JVC mooi verbeterd ten opzichte van de modellen van vorig jaar.

Picture Mode

Op de afstandsbediening van de DLA-X5500 vind je onder de noemer Picture Mode een aantal standaard beeldkeuze knoppen, waaronder:
Natural, CInema en HDR. Ook heb je een Picture Mode knop, waarbij je dan alle Memory keuzes op een rij te zien krijgt, waar je met de cursor van boven naar beneden door kunt bladeren en deze met de OK knop kunt bevestigen. Dat is wel zo handig, om door de ISF-gekalibreerde Modes heen te bladeren voor je keuze bij het passende materiaal.

Projectorfuncties en Menustructuur

Elk merk heeft zo zijn eigen menuvoering en uiteindelijk wen je hier snel aan. Toch is het soms zoeken waar je bepaalde afstelmogelijkheden kunt vinden, maar ben je eenmaal bekend met een merk dan is dat snel geleerd. Zo ook hier op de JVC's vind je duidelijk een eigen huisstijl. 

Bovenin het Menu vind je 6 Tabs van links naar rechts.
Tab 1 (Zie foto 1) laat je bovenin kiezen uit je picture profielen waaronder je custom instellingen, (Foto 2) wat je ook met rechtstreekse Mode knoppen vanaf je AB kunt doen.
Daaronder kun je kiezen in welke kleurmode je het CMS wilt hebben of afstelt. (Zie foto 3) 
Daaronder kun je eveneens kiezen in welke kleurtemperatuur je de Whitebalance daar gaat doen. (Foto 4)
Daaronder kun je weer uitgebreid de Gamma instellen (Foto 5) en ook hier zijn eventuele voorgeprogrammeerde instellingen mogelijk.
Daaronder vind je de eShift-4 afstelmogelijkheden waar je de Meervoudige Pixel Controle zeer fijntjes kunt afstellen naar jouw smaak, zodat je een heel gedetailleerd beeld krijgt. (Foto 6)
Daaronder heb je de Frame Interpolatie keuzes.
Daaronder weer de afstellingen voor Contrast (Witniveau), Brightness (Zwartniveau), Kleur en Tint. 

Onder Tab 2 (Foto 7) vind je onder andere HDMI Input afstelmogelijkheden zoals Super White om te voorkomen dat het wit gaat clippen en je details verliest, Colorspace, maar ook afstellingen voor Masking en voor het 3D.
Ga je hierin (Foto 8) dan kun je de verschillende 3D mogelijkheden afstellen. 

  In Tab 3 vind je de verschillende plaatsing en lens afstel mogelijkheden. (Foto 9)
De eerste is bv. erg leuk en laat je de focus, Zoom en Lens Shift verstellen, zoals je op foto 10 kunt zien en dit wegschrijven in het geheugen (zie foto 11) en bied ruime mogelijkheden hiervoor.
Daaronder kun je tevens heel fijntjes het paneel uitlijnen met de uitgebreide Panel Allignment. (Foto 12)

Onder Tab 4 kun je bv. kiezen uit 13 talen (Foto 13) waaronder ook Nederlands. Tevens kun je daar ook de menu positie verplaatsen op maar liefst 7 posities. (Foto 14)

Onder Tab 5 (Zie foto 15) kun je wat hardwarematige dingen afstellen zoals bv. de 12V Trigger.

Onder Tab 6 vind je informatie over de staat van je projector zoals bv. de lampuren teller.

*Het is totaal zinloos om settings van andere projectors over te nemen die ISF-gekalibreerd zijn, omdat dit per model uit één serie al enorm verschilt. Elke projector of TV heeft echt een eigen ISF-Kalibratie nodig.

Memory voor beeldafstelling

De DLA-X5500 heeft onder Picture Mode in principe 9 Memory Banken waarin je jouw settings kunt bewaren. Met de Picture Mode knop op je afstandsbediening loop je gemakkelijk door deze keuzes heen. Naast Cinema, Animation, Naturel heb je User 1, 2, 3, 4 en 5. Deze kun je allemaal instellen naar smaak en de settings blijven hierin mooi bewaard

Hoogstwaarschijnlijk koop je deze projector met een ISF-service en dan zitten er al een paar Memory functies op die speciaal voor jou zijn aangemaakt en ISF-gekalibreerd. Zo kies je bv. een 2K/2D ISF mode in Eco lampmode gekalibreerd voor REC709 dat voor Blu-ray wordt gebruikt, maar een aangepaste Sport stand in een ISF-gekalibreerde High Lamp Mode, of een afgestelde 3D stand voor je 3D materiaal, of zelfs een afgestelde 4K-HDR10 stand als je een nieuwe 4K Ultra HD Blu-Ray gaat kijken. in ieder geval kun je geheugens kiezen die allen voor specifiek materiaal aangemaakt zijn.

Panel Allignment

Bij de DLA-X5500 kun je tevens de panelen uitlijnen en dit is zeer precies af te stellen. Je kunt het gehele kleurpaneel ten opzichte van de andere panelen verschuiven en dit per Pixel grootte of in zeer fijne stapjes van een 16e pixel  doen. Groen is dan als basis stabiel en je stelt Rood en Blauw hierop af. Het resultaat geeft altijd weer dat extra stukje scherpte in het beeld, zelfs al is het maar een klein beetje nodig, haal je hier winst uit. Doe je dit nog eens extra fijn per Zone, dan kun je hier de nodige uren aan spenderen natuurlijk.

* Let wel,... Wat je ook als serieuze afstelling gaat doen,... zorg dat de projector minstens een half uur aanstaat en goed op temperatuur is gekomen, zodat dan de panelen hun plek echt goed hebben ingenomen. Dit heeft zelfs invloed op het Focussen van de lens als je de projector een vaste plaats gaat geven en er daarna niet meer naar om wilt kijken.

Uit de doos metingen

Als je deze JVC DLA-X5500 projector vanuit de doos aanzet, dan is het meteen duidelijk dat deze serie weer enorm veel licht geeft. Als je weet hoe een JVC projector er ISF-gekalibreerd uit kan zien, dan zie je dat het beeld meer detail in het diepe zwart kan hebben en dat de kleuren niet helemaal correct staan. Bij deze projector valt het wel op dat de eShift-4 er meteen beter uitziet.

In de voormeting kun je zien dat de gammacurve te laag ligt en hierdoor mist de projector dat spectaculaire plaatje wat het wel kan geven.
Ook ligt het RGB van de Grayscale (Grijswaarden van zwart naar wit) vrij ver uit mekaar en dat veroorzaakt een soort van sluier.

In de CIE Diagram kun je duidelijk zien dat de kleuren voor REC709 totaal niet op hun plaats staan, en ver oververzadigd en dit vind je ook terug in de tabel voor de Gamut Luminance (Kleur Helderheid), met sommige kleuren over de DeltaE 15, terwijl het oog juist hiervoor erg gevoelig is en je de afwijkingen vanaf DeltaE 3 al kan waarnemen. 

Voor 4K HDR heb ik ook een Pre-Calibration verslag staan. Het kalibreren van 4K is geen ISF-kalibratie te noemen, omdat dit nog vol in ontwikkeling is en er nog geen standaard voor is. Het betreft dus meer een optimalisatie.

Zo'n uit de doos resultaat is misschien leuk als je er niet veel voor betaalt, maar bij aanschaf van deze serieuze filmprojector voor een heuse thuis bioscoop wil je wel het ultieme resultaat zien, zoals de regisseur dit in Hollywood ook heeft bedoelt. Nu kun je deze DLA-X5500 ook zonder ISF-kalibratie kopen voor wie dit zelf wilt doen, maar kun je dat niet, ga dan niet ongekalibreerd naar zo'n projector kijken. Je zit met een JVC DLA projector al dusdanig in een prijsklasse, dat het kleine beetje extra wat je dan nog betaald om zo'n projector tot het uiterste te laten stralen eigenlijk wegvalt. Het kost tijd en aandacht om een projector als deze tot zo'n niveau af te stellen, maar dan heb je ook echt een spetterend mooi product met een prachtig plaatje op het scherm. Dit komt omdat je met zo'n ISF-kalibratie echt alles eruit haalt wat erin zit. Zonder een ISF-kalibratie is de kwaliteit van veel projectors dusdanig minder, dat de uiteindelijke beeldkwaliteit van zo'n projector zich in een geheel andere klasse bevindt en zo'n projector eigenlijk een totaal ander product is. Die ISF-service zorgt er tevens voor, dat als er een afwijking in de projector, panelen of wat maar ook mocht zitten, zo'n servicedealer dat vaak opmerkt en dit corrigeert of de projector zelfs laat omruilen, terwijl zoiets door een beginnende projector liefhebber misschien niet meteen wordt opgemerkt, maar later een hoop irritaties kan opleveren.
Meer over een ISF-Kalibratie, waarom dat nodig is en wat zo'n ISF-Service biedt, en wat je opoffert als je dit niet neemt, kun je hier lezen: Waarom een projector met ISF-kalibratieservice kiezen 

Laten we eens gauw gaan kijken wat we met een ISF-kalibratie echt uit deze projector kunnen halen.

Na ISF-kalibratie metingen

Zoals je op de metingen kunt zien heb ik bij deze JVC DLA-X5500 alles mooi recht kunnen zetten. 

De Whitbalance staat nu perfect op 6500 Kelvin en loopt zelfs vanaf de 0 IRE tot aan de 100 IRE prachtig, iets wat je niet bij elke projector zo voor mekaar krijgt, maar bij JVC zeker wel goed te doen is. Het resultaat is dat alle grijswaarden geen kleurafwijking hebben en het beeld er zeer schoon uitziet.
De Gamma Curve staat netjes op de 2.35 en dit geeft een mooi resultaat in het beeld. Hoger hoef je bij deze projector met de gamma niet perse te gaan en ook niet nodig want deze projector geeft toch al zeer veel diepte met zijn DiLA panelen. De films worden gemasterd op Gamma 2.4 voor Blu-Ray, dus lift ik het wel graag wat meer naar boven, dan hoe het vanuit de doos staat.
Ook de kleurdiepte is op deze projector mooi af te stellen en zoals je in de CIE diagram kunt zien, staan de kleuren behoorlijk netjes op hun plaats voor een goede REC709 weergave.
In de Gamut Luminance zie je dat alles nu netjes onder de DeltaE1 ligt. Onder de DeltaE3 zou je al geen afwijking meer zien, dus dit is erg netjes.
Ook de DeltaE 2000 tabel (die toont of ik het gewenste resultaat krijg zoals ik het zou willen hebben met mijn instellingen), ziet er goed uit en ligt alles ook hier netjes onder de DeltaE 1.

Voor 4K HDR heb ik de whitbalance gedaan met een HDR Pattern set en deze is behoorlijk strak geworden. En het resultaat in het beeld is zoveel beter dan het HDR ongekalibreerd. Met de contrastschuif kun je de Nits grootte maximaliseren, naar hoe de MaxFall is gemasterd voor je 4K UltraHD film. Op de JVC maak ik hiervoor meerdere HDR modes aan. De ene film is gemasterd voor 4000 Nits en de andere weer op 1000 Nits. Je ziet ook dat de EOTF nu ook meer volgens de curve loopt dan vanuit de doos.
Tevens heb ik het CMS gedaan via een set HDR patterns met een Stimulus van 50%. Hierbij heb je geen volledige controle over bv. de Luminantie, maar uiteindelijk vind ik het beeld bij een vergelijk wel mooier dan zonder aanpassing van het CMS.
* De klant heeft hier wel altijd een keuze in en kan het CMS uitzetten.
Voor wie meer wilt weten over 4K HDR kan dit stuk lezen:
Van 2K SDR naar 4K HDR en door naar Dolby Vision

Laten we snel gaan kijken wat nu het resultaat is geworden van deze kalibraties in het uiteindelijke beeld.

Beeldprestatie in 2K SDR

Het beeld is prachtig, helder diep en scherp. Sinds het vorige model zijn we naast het diepe zwartniveau van de JVC ook al gewend geraakt aan de lichtopbrengst en daar is niets aan verandert. Wel is deze projector nu met een hogere gammacurve te kalibreren en dit geeft gewoon veel meer diepte aan het gehele beeld. Ook is het beeld nu scherper met minder pixelvertoning omdat de eShift-4 nu gewoon gebruikt kan worden bij het upscalen van 1080P materiaal, terwijl je dit vorig jaar nog beter door je speler kon laten doen. Het spat nu nog meer van het scherm af en in Low Lamp Mode op een 270 meter breed matwit Cinemascopescherm is het al erg indrukwekkend. Zo nu en dan wissel ik dat af met een 16:9 HC scherm afhankelijk van de beeldverhouding van de film en de situatie. Op dat HC scherm wordt dat zwart nog dieper en hou je met deze projector nog genoeg licht over. Zeer indrukwekkend om te zien.

Je kunt nu ook zeer duidelijk zien dat met de ISF-kalibratie het beeld ongelooflijk strak is geworden. Vergeleken met toen hij nog niet was gekalibreerd is het nu alsof je uit een raam kijkt. Toen de Grayscale kalibratie nog niet gedaan was keek je meer naar een paneel, maar nu het RGB over het gehele bereik is rechtgetrokken is dat weg en oogt alles 'strakker en ronder' alsof het echt is en is er een soort van sluier opgelicht. Het kalibreren van het CMS zorgt er duidelijk voor dat de kleuren ook zeer natuurlijk zijn. Nu vind ik de look van LCoS projectors toch al erg mooi ogen qua kleur, met tevens als voordeel dat de pixels veel minder zichtbaar zijn als op LCD en DLP. Het beeld van de JVC is zeer dynamisch met de diepte van het zwart in combinatie met de lichtopbrengst, maar nu gecomplimenteerd met een beter werkende e-Shift4 is de beperking die bij het vorige model nog aanwezig was nu weg.

De stof van kleding is bijna tastbaar echt en een buitenscene geeft het gevoel alsof je uit een raam naar buiten kijkt. Huid ziet er heel goed uit en gezichten van mensen ogen heel neutraal en natuurlijk. Bij de testdisk met de opening van de Batman Dark Knight scene is het weer verpletterend mooi en sta je gewoonweg buiten op een dakterras in het zonnetje. Transformers, Dark of the Moon is ontzettend mooi bij de openingscene met de sterren die van de gitzwarte hemel afknallen en die zijn in scherpte alleen maar toegenomen.

Elk detail is zichtbaarder aanwezig vergeleken met een projector die niet zo diep gaat in het zwart en voor dit prijsniveau is het wel een zeer hoogwaardig plaatje wat je thuis zittend op je eigen bank en op jouw eigen scherm kunt hebben. Je kunt nu eigenhandig de bioscoop pauzeren op jouw tijd. Je hebt absoluut geen behoefte om nog naar de bioscoop te willen en als je het toch doet valt het meestal tegen.

Zwartniveau

Bij het schrijven over de beeldprestatie is het moeilijk om niet al over de zwart weergave te beginnen. Het native zwart niveau van deze JVC is van nature zeer diep en heeft hiervoor geen trucjes nodig zoals het gebruik van een Iris systeem. Deze JVC DLA-X5500 heeft zo'n Irisfunctie wel in huis en maakt het zwart hier nog eens dieper mee, maar zet je de Iris functie uit en het diafragma omhoog, dan nog is het zwartniveau fantastisch en ongeëvenaard. Alleen zijn grote broer doet dat nog beter, maar hier betaal je dan ook weer voor.

Deze DLA-X5500 heeft een Native Contrast van 40.000:1 en dat lijkt niet zoveel, omdat veel fabrikanten te pas en te onpas enorme getallen op hun specificaties zetten, terwijl geen enkele projector in de buurt kan komen bij wat JVC hier doet. JVC is wat dat betreft dus erg bescheiden, maar komt in die zin wel het dichtst bij de ware specificatievermelding. Het native contrast gaat van 40.000:1 naar 400.000:1 als je de automatische Iris gaat gebruiken en in Auto 2 vind ik dit gewoon mooi werken. Je kunt daarnaast wel ook de Iris met zijn diafragma knijpen tot hoe jij het hebben wilt en zo de lichtintensiteit van de lamp doseren voor een meer gelijke lichtopbrengst op de lange termijn.

Nu biedt de DLA-X5500 wel meer als alleen diep zwart, waardoor ik het ook een prachtig apparaat vind, maar het zwartniveau is bij de JVC DiLA projectors echt ongeëvenaard en ook nu weer doet JVC dit fantastisch goed. Als ik tijdens een demonstratie van een andere projector overstapt op een JVC DLA RS model, dan hoor ik altijd, "Oh ja,... duidelijk" Iedereen is het er wel over eens dat het een klasse hoger ligt dan de rest qua diepte in het beeld. Het ongelooflijke diepe zwartniveau zorgt er voornamelijk ook voor dat het beeld er meer 3D (niet stereoscopisch) uitziet omdat de onderliggende donkere achtergrond gewoon dieper is tegenover de lichte partijen en zo komt alles meer los van elkaar. Ook fijne lijntjes is het beeld zijn dieper waardoor het allemaal scherper overkomt. Alles oogt zeer realistisch en voelbaar. Het is helemaal kwijlen geblazen als je tijdens een Sci-Fi film een zwarte sterrenhemel ziet met fel fonkelende sterren. Je zit werkelijk met open mond te kijken.

Wel rekent deze projector meteen af met materiaal dat niet goed gemasterd is en waar het zwartniveau net te hoog ligt en meer donkergrijs is. De projector verwacht natuurlijk dat het videomateriaal gelimiteerd is van 16-235 en waar het absolute zwart dus op level 16 dient te liggen. Is dit dus niet het geval, dan zal het er ook niet zo diep uitzien als dat het had gekund. Deze projector maakt het niet mooier dan het is, zoals bv. sommige Sony projectors dat met hun dynamisch beeldverwerking wel doen. Maar als het materiaal goed is, dan ziet het er ook ongelooflijk goed uit.

Dit is iets wat je in een bioscoop haast niet meer ziet, ook omdat die projectors met hun 3 Chip DLP toch niet zo diep kunnen gaan in het zwart. Het enige dat dit nog kan bereiken in de bioscopen is met echt film, maar dan niet zoals vroeger met een 40ste kopie van een kopie.

Auto Iris

Zoals al gezegd, heeft ook deze DLA-X5500 de mogelijkheid van een Automatische Iris functie. Je hebt een Iris Auto 1 die wat dieper gebruik maakt van de Iris en een Auto 2 die dit iets beperkter doet. Het gebruiken van de Iris gaat langzaam, alsof je ogen zelf het beeld aanpassen en dat is zeer goed te doen bij een projector die van zichzelf al zo'n diep zwart geeft. Het is dus een extra toevoeging en zeer effectief. Een Iris als deze werkt niet voor elke projector zo. Veel andere projectors hebben van zichzelf niet zo'n diep zwart en hebben de Iris meer nodig om dit te compenseren en bij zo'n projector prefereer ik juist een zeer snelle Iris die onzichtbaar de scene aanpast. Bij de DLA-X5500 is het dus een ander verhaal en vind ik juist de nuance en scherptediepte erg mooi bij gebruik van de iris, maar hij heeft het voor zijn zwart eigenlijk niet nodig, want deze projector geeft zonder Auto Iris al een erg mooi zwart. Als je het niks vind hoef je hem niet perse te gebruiken. Voorheen concurreerde JVC altijd al zeer makkelijk zonder Iris dus dat zegt al genoeg.

Ook is er de Iris Manual mode, waarbij je het diafragma van de Iris zelf op een gewenste stand kan zetten. Door het diafragma in de Manual Iris wat meer te knijpen zie je meteen de scherptediepte toenemen wat al een voordeel kan zijn, maar je kunt dit diafragma ook gebruiken om de verlichting te dimmen naar hoe je het prettig vindt. Met het ouder worden van de lamp kun je dan het diafragma steeds meer open zetten om dezelfde lichtsterkte te behouden. Ook kun je zo'n diafragma setting met de Auto Iris combineren en deze Manual stand alsnog ook in Auto gebruiken en zal zo de meest open stand dan niet verder gaan dan jouw instelling van Manual Iris.

Schaduw en details

Je zou kunnen denken dat het diepe zwartniveau ten koste gaat van de details in de schaduw. Vanuit de doos en niet ISF gekalibreerd is dat ook echt zo en geen enkele Gamma keuze uit het menu heeft standaard een goede curve om elk detail en diepte te gebruiken van deze fantastische projector. Het is daarom ook absoluut zonde, om zo'n bedrag neer te leggen en net wat extra te bezuinigen op een ISF-service model. Logisch ook want zo'n projector wordt bij Mediasluis als ISF-service dealer volledig gecontroleerd en afgesteld en kom ik iets tegen dat niet klopt, dan gaat de projector mooi terug voor een nieuwe unit.

Het is belangrijk dat je de HDMI instelling op Super White zet, om details in het wit niet te laten clippen. De hoogte van het witlevel en de details in het diepste zwart dienen dan met de kalibratie te worden bijgewerkt en dit vereist enige ervaring bij JVC projectors en is voor iemand die af en toe eens wat kalibreert geen makkelijke opgave. Je zult in de Bias met kleine stapjes moeten spelen en een balans moeten vinden zonder het zwart op te offeren. Simpelweg even een whitebalance doen zal niet zomaar de detaillering in het diepe zwart oplichten. Het zwart 1 of 2 stappen omhoog zetten zorgt ervoor dat het absolute zwart opeens grijs wordt en is ook niet aan te raden.

In het MPC Level menu kun je de detaillering nog eens extra verfijnen, maar ik vind deze nu vanuit de doos best goed staan.

Na de ISF-kalibratie ziet het beeld er op de  JVC DLA-X5500 ongelooflijk mooi uit en is elk detail goed zichtbaar zonder dat de details in het zwart of in het wit weggedrukt worden. Voer je deze projector met 4K materiaal, dan komen er werkelijk nog meer details naar boven met de hier straks besproken functie.

Helderheid in Ansi Lumen

Deze projector geeft naast al dat diepe en dynamische geweld ISF-gekalibreerd een fantastische lichtopbrengst en ook hier zie je weer wat je eruit kan halen met een ISF-kalibratie. Voorheen leverde je bij veel projector vaak een hoop licht in met een ISF-kalibratie omdat veel fabrikanten het groen of blauw enorm oppepten om zo'n projector als lichtkanon te laten knallen, maar dat is de laatste tijd niet meer het geval bij de Film of Natural standen en proberen ze de 6500 Kelvin te bereiken aan lichtkleur. Dat vind ik een pluspunt. Soms heb je wel een projector die het vanuit de doos ook aardig goed doet bij de witbalans, al scheelt er meestal wel van alles aan qua kleur. Met de ISF-kalibratie trek je dat niet alleen recht, maar haal je ook het uiterste uit de lichtopbrengst met een optimaal plaatje.

Deze JVC DLA-X5500 heeft in low lamp mode al genoeg licht om een 120" scherm prachtig te vullen met een helder plaatje. Dat is een oogverblindende hoeveelheid licht voor een scherm met een zichtmaat van 270cm breedte. In High Lamp Mode is dit zelfs maar liefst 1542 Ansi Lumen. Dat is een enorme bak met licht voor een ISF-gekalibreerde projectie in een donkere ruimte. Het blijft raar dat je in 3D op High Lamp Mode niet meer licht krijgt dan 833 Ansi Lumen. Dat is normaal ook best nog een hoop, maar in verhouding wel opeens heel laag voor een projector die anders zoveel licht geeft, Het 3D systeem neemt duidelijk veel licht weg. Aan de andere kant heeft JVC er wel weer voor gezorgd dat de 3D bril een heel stuk minder licht verliest ten opzichte van de concurrentie door de polarisatie aan te passen in de bril en heft dit gebrek hiermee dus grotendeels weer wat mee op. Je moet de lichtopbrengst voor 3D dus niet vergelijken met deze tabel maar echt zelf plaatselijk ondervinden bij het zien van een demonstratie bij Mediasluis.

Hier nog even een mooi en duidelijk tabel:
1039 Ansi Lumen - 6498K op User 1 ISF Low Lamp Mode
1542 Ansi Lumen - 6573K op User 2 ISF High Lamp Mode
  833 Ansi Lumen - 6578K op 3D ISF High Lamp Mode
1573 Ansi Lumen - 6493K op 4K HDR High Lamp Mode
  878 Ansi Lumen - 6787K op Cinema
  973 Ansi Lumen - 7309K op Animation
  878 Ansi Lumen - 6777K op Natural

*Staar je niet blind naar specificatie over de Ansi Lumen die fabrikanten voor hun product neerzetten. Deze vermelding is het uiterste van wat een dergelijke projector kan geven, maar totaal niet bruikbaar voor het serieus kijken naar film. Is de projector ISF-gekalibreerd om mooi natuurlijk videobeeld weer te geven, dan houd je vaak maar een derde over van de aangegeven lichtopbrengst op de doos. In de meest optimale kijksituatie heb je dat ook absoluut niet nodig.

Frame Interpolatie

Ook deze projector heeft Frame Interpolatie en dat is maar goed ook. Wel heb ik het vloeiender gezien, zoals bij de Sony VPL-HW65ES, maar ik vermoed dat dit met een firmware update wel nog wat verbeterd zal worden. Nu zijn er inderdaad personen die vinden dat het dan niet zo is zoals je het in de bioscoop ziet. Zij zien het liefst dat een strak voorwerp dat van links naar rechts beweegt schokkerig over het beeld verschuift, dit omdat het in de bioscoop met 24 beelden per seconde ook zo is en juist voor die personen heeft JVC nu de functie True Cinema wat het een beetje retro maakt.

Zelf vind ik het beeld in de bioscoop met analoge film draaglijker dan met een digitale projectie in 24P, maar dat scheelt per theater. Bij analoge film ging er meestal toch een soort blender langs de film die het beeld dan minstens 2x liet flikkeren voordat het wisselde, dus keek je wel naar 24 frames, maar het flikkeren gebeurde wel dan minstens 48 keer per seconde. Ook bij mijn professionele Elmo GS1200 8mm projector had je de mogelijkheid van een 2x of 3x shutter in de projector. Daardoor had je veel minder moeite om naar analoge film te kijken. Voor wie graag rust in het beeld heeft en zo'n FI wel kan waarderen en daar ben ik er zeker één van, doet deze DLA-X5500 het goed genoeg. Het kan nog beter, als ik kijk naar hoe soepel Sony dit doet, maar de Frame Interpolatie werkt wel. Zelf gebruik ik de FI wel in Low, omdat je anders iets teveel digitale vegende spook effecten gaat zien.

* FI versoepelt de bewegingen als wanneer je een hogere Framerate zou hebben gehad om het schokkerige uit snelle bewegingen weg te nemen, vooral goed zichtbaar bij Pans. Pans zijn zijwaartse of opwaartse bewegingen van de camera. Stel je een bus voor met vierkante ramen die van links naar rechts langs de camera rijdt. Hiervoor zijn 24 beelden per seconde gewoonweg te weinig om het vloeiend te laten verlopen. De vierkante ramen met kozijnen klapperen  schokkerig van links naar rechts. Oké,... dit heb je in de bioscoop ook, maar met de technieken van tegenwoordig hoeft dat niet meer.

Frame Interpolatie berekent die tussenliggende beelden uit en plaatst die fictieve beelden er tussen. Zet je Frame Interpolatie te hoog krijg je vaak rare effecten te zien en verandert het filmische beeld in een Soap/Live overkomend videobeeld en verlies je de droomillusie die de regisseur wilt neerzetten, maar op een laag niveau is het tegenwoordig erg mooi en geeft de rust in het beeld.

Zelf vind ik, nu veel regisseurs toch al digitale camera's gebruiken dat ze met 60frs of 120fps moeten gaan filmen. Een droomwereld creëren moet niet aan een beperking van 24 beeldjes per seconde vastgeplakt worden. Filmmateriaal was erg duur en om die reden hebben ze toentertijd gekeken naar wat de minimale hoeveelheid benodigde beeldjes zijn die ze per seconde nodig hebben om een rustig beeld te creëren. Dit kwam toen op 24 fps. (frames per seconde). Met de snelle filmstijl die van MTV is overgenomen is dit tegenwoordig eigenlijk niet meer voldoende. Daarom is bv. The Hobbit nu al in 48fps gefilmd. Ze zijn hier dus al mee aan het experimenteren. Langzaamaan zie je nu in de bioscopen High Frame Theaters verschijnen.

Beeldprestatie in 4K HDR

Het is toch wel fantastisch dat je met een 1080P projector en een eShift-4 systeem nu gewoon 4K UltraHD films kunt afspelen en dat ziet er op de JVC DLA-X5500 nog fantastisch uit ook. Vanuit de doos is dit erg teleurstellend en is het HDR ontzettend donker. Dit laat goed zien wat een ISF-kalibratieservice toevoegt aan de aanschaf van een projector. Het kalibreren van 4K HDR is niet volgens een ISF standaard te doen, want die is er nog niet, zie dit artikel: Van 2K SDR naar 4K HDR en door naar Dolby Vision, maar toch is er een hoop te doen bij deze projector om er veel meer winst uit te halen voor 4K HDR. Gewoon een Grayscale kalibratie doen met de Whitebalance voor HDR is op deze projector niet genoeg, dus je zult tevens wat moeten aanpassen bij de Gamma instellingen.

Het beeld in 4K HDR is echt wel indrukwekkend. Je ziet qua resolutie duidelijk meer details in het beeld, vooral in gezichten, haar en ander fijn structuur. Huidskleur ziet er door de grotere kleurdiepte nog echter uit en sommige kleuren doen je verbazen hoe diep of dat ze zijn. De kleurdiepte ligt al aardig in de beurt van DCI P3 wat in de bioscoop theaters wordt gebruikt. Wat nog het meest indrukwekkend is, is het dynamisch bereik van licht. Door het HDR is het verschil van zwart naar wit groter en ligt hier veel weer informatie tussen. Vooral spiegelingen doen het ontzettend goed. De zon die spiegeld op het water ziet er nu veel echter uit. Alles oogt hierdoor meer 3Dimensionaal (Niet stereoscopisch). Metaal reflecteert veel meer alsof het echt metaal is waar je naar kijkt. Lampen geven echt licht. De zon doet echt zeer aan je ogen. Ik demonstreer dit hier gewoon op een 120" scherm van 270cm breedte en dit is echt indrukwekkend om te zien. Ga je terug naar dezelfde film op een Blu-Ray (Meestal koop je de films in een combi pack) dan is het opeens erg saai geworden en voel je automatisch even aan je neus of je je bril nog wel op hebt.
Het 4K HDR gaat zoals in het bovenstaande artikel beschreven qua ontwikkeling nog wel even door, maar ik vind dit nu al een dusdanig interessante aanvulling van deze projector, dat ik al een aardige collectie 4K Ultra HD Blu-Ray's heb aangeschaft.

* Houdt er rekening mee dat voor het aansluiten van 4K apparatuur met HDR en WCG, je echt een goede HDMI kabel nodig hebt. Een kabel van 5 meter kan al moeilijk gaan doen en al helemaal bij nog langere afstanden. Dit zul je al snel merken aan het signaalverlies tijdens het afspelen van 4K HDR materiaal, terwijl deze kabel het dan wel gewoon doet bij 2K SDR materiaal of zelfs 3D Frame Packing met Blu-Ray's. Speciaal hiervoor heeft Mediasluis nu een nieuw assortiment aan 4K HDMI kabels op lengte geselecteerd. Er zijn nu zelfs Optische 4K HDMI Kabel, die tot een lengte van zelfs 100 meter gewoon het signaal goed blijft behouden.

e-Shift4 en MPC

Zoals hierboven beschreven gebruikt JVC een eShift-4 systeem om de resolutie van het te projecteren beeld te vergroten.

Al een tijdje gebruikt JVC zo'n e-Shift, en hebben we al meerdere generaties achter de rug. in het begin diende deze louter om een viervoudige dichtheid in pixelstructuur te verkrijgen, door de 1080P panelen diagonaal zeer snel te verschuiven. Met de komst van 4K is JVC dit gaan gebruiken om de daadwerkelijke informatie te verdelen in deze nu hogere resolutie, want deze JVC projector verwerkt HDMI 2.0 en HDCP 2.2 op 4:4:4 en tot 18Gbps en met zelfs een maximale Framerate van 4K60P. Dit is intussen steeds weer verbeterd en dat ziet er nu wel zeer goed uit. Je haalt wel geen native 4K resolutie, zeg meer 3K, maar het is daadwerkelijk een heel stuk gedetailleerder en ga je van 4K UltraHD Blu-Ray terug naar Blu-Ray dan verbaas je jezelf over het feit hoe snel je went aan een hogere resolutie. Als je een UltraHD speler met HDR koopt en combineert met deze nieuwe JVC DLA serie, dan heb je zo een redelijk betaalbare 4K HDR bioscoop. Dit voor een prijs van een fantastische 2K topprojector, terwijl je als je nu voor een native 4K projector zou gaan, je echt de hoofdprijs moet betalen.

Bij het vorige model was het al erg goed, maar je kon de e-Shift goed zijn werk zien doen en voor sommige mensen bederft dit het plezier van het kijken naar 4K materiaal. Nu heeft JVC dit  goed aangepakt en ziet dit er veel rustiger uit. Voor diegene die een hele snelle oogverwerking heeft zal het misschien nog wat gevoelig kunnen liggen, maar ik heb wel klanten gehad die bv. niet naar een DLP projector kunnen kijken met een 6x speedwheel, maar hier wel gewoon genieten van het 4K. Misschien kan het nog beter, maar ik vind het al een hele prestatie nu.
De hoorbare werking van de e-Shift bij het vorige model is nu praktisch weg dat is onopvallend wel erg plezierig kijken. Zet je de projector in alle stilte op 4K en ga je erop letten, dan hoor je de e-Shift4 nog wel even aanspringen, maar dit geluid valt naderhand niet meer op.

Wat ook een verbetering is, is dat je nu gewoon met deze projector zelf je beeldmateriaal kunt upscalen naar een hoger niveau en voorheen kon je dit beter door je speler laten doen. Ik ben dus erg tevreden met de aanpassing op de e-Shift4.

Voor 4K met HDR moet je wel nog steeds naar High Lamp Mode om een mooi dynamisch beeld te verkrijgen. Je levert er dus wat stilte voor in, maar alles oogt wel zeer realistisch qua dynamiek in de reflectiesmet meer details. De JVC DLA-X7500 geeft met UHD/HDR zelfs nog meer licht en een nog dieper zwart voor een nog betere HDR beleving.

De MPC (Multiple Pixel Control) functie biedt uitgebreide afstelmogelijkheden om die e-Shift4 naar smaak af te stellen. Zelf vind ik hem nu vanuit de doos al prima, maar je kunt de details in het beeld versterken, zachter maken, dynamischer en of minder korrelig. Een prachtige toevoeging van JVC, maar overdrijf dit alles niet want dan wordt het analoog uitziende beeld opeens zeer digitaal. 

Beeldprestatie in 3D

Het 3D ziet er heel erg goed uit met de JVC projectors van de laatste 2 generaties, vanwege de hoeveelheid lichtopbrengst die ze kunnen produceren. Je hebt bij JVC wel een optionele JVC PK-EM2G RF 3D Transmitter nodig om de brillen aan te sturen, want deze 3D RF Transmitter zit niet ingebouwd. Het 3D werkt in combinatie met de originele JVC 3D RF bril ontzettend goed. Het is ongelooflijk dat je diezelfde beeldkwaliteit die je in 2D hebt ook gewoon in 3D kunt benutten. Overigens is dit tezamen met de Lens Memory op mijn Cinemascope scherm natuurlijk fantastisch mooi om te zien. Veel 3D films zijn ondanks dat Jams Cameron met zijn Avatar toen een 16:9 standaard had neergezet voor 3D, tegenwoordig toch in het cinemascope formaat. Voor een echte 3D fanaat is dit natuurlijk smullen.

Je kunt voor JVC het beste gewoon de JVC PKAG3G 3D RF bril gebruiken om er qua licht en helderheid de meeste winst uit te halen. Dit komt omdat JVC de polarisatiefilters gedraaid heeft zitten ten opzichte van de meeste andere merk projectors en in hun 3D brillen is dit zo ook aangepast. Een 3D Bril van derden geeft hierdoor dus zomaar 20% minder licht. 

* Ook bij deze projector adviseer ik weer om bij het kijken naar 3D geen sfeerverlichting te gebruiken. Omgevingslicht dat niet geflikkerd met het 3D Shutter Systeem werkt als referentiepunt en maakt de 3D Shutter merkbaar en storend, in tegenstelling tot het licht dat van het scherm afkomt en de kamer oplicht, maar wel met deze frequentie geflikkerd en dus niet stoort.

Gamen en Lagtime

Deze JVC DLA-X5500 projector is nu goed bruikbaar om mee te gamen, mits je de Low Latency wel aanzet voor games waarbij de timing cruciaal is, zoals bv. Gitaar Hero.. Natuurlijk ziet het beeld er tijdens het gamen ongelooflijk mooi uit, als je een spel speelt. Vooral spellen die bekend staan om hun grafisch hoogstaande kwaliteit zijn fantastisch mooi om met deze projector te zien.

In de normale videostand heeft deze projector een lagtime van: 156 Ms.
Dat geeft bij:
24 fps een vertraging van 3,7 beeldjes per seconde.
30 fps een vertraging van 4,7 beeldjes per seconde.
50 fps een vertraging van 7.8 beeldjes per seconde.
60fps een vertraging van 9.3 beeldjes per seconde.

Je kunt dit verlagen door de Low Latency Aan te zetten en in deze stand meet ik een lagtime van: 36 Ms.
Dat geeft bij:
24 fps een vertraging van 0,9 beeldje  per seconde.
30 fps een vertraging van 1,1 beeldje  per seconde.
50 fps een vertraging van 1.8 beeldje  per seconde.
60 fps een vertraging van 2.2 beeldjes per seconde.

* Wil je gamen met nog betere prestaties en toch op groot formaat, dan is het misschien interessant om de Sony VPL-HW55ES eens te komen bekijken hier. Deze projector is echt heel snel in zijn beeldverwerking met een zeer korte Lagtime.

Projectiescherm aanbeveling

Ja dit is behoorlijk interessant natuurlijk, want deze projector geeft wel behoorlijk veel licht en met een diep zwart, maar voor je dit volledig uitbuit op alleen het formaat, moet je ook rekening houden met je eventuele bronmateriaal zoals 3D of 4K HDR dat ook veel licht nodig heeft. Of je dit ook gaat gebruiken is mede bepalend of je zo groot wilt gaan. Er zijn dus een paar puntjes die je moet overwegen, alvorens deze beslissing te nemen.

Je moet er wel rekening mee houden dat als je zo groot gaat projecteren je dan ook niet te dichtbij moet zitten, want 2K is met zijn 1920x1080 pixels niet zo heel gedetailleerd natuurlijk als je er met je neus bovenop zit. 2K is toch wel het materiaal wat je voorlopig het meeste zult gaan kijken. Plus zo´n enorm formaat scherm kost ook een paar centen, want die prijzen maken vaak bij elke afgeronde meter even een sprong omhoog.

In principe kun je met deze projector op een 120" formaat nog wel zeer goed 3D kijken en het 4K met HDR spat dan van het scherm. Zo heb je al een enorm groot beeld vergeleken met een 60" TV wat daar even 4x in past en als dat beeld dan ook nog eens spettert van de kwaliteit,... nou dan is het pas echt indrukwekkend hoor. Voor 3D en 4K UltraHD met HDR (beiden in High Lamp Mode) is 120" eigenlijk wel de max. vind ik zelf en ziet er na de ISF-kalibratie bij Mediasluis ook nog erg goed uit op dit formaat. Misschien 133" ook nog wel, maar voor het gebruik van 3D en 4K met HDR wordt het op de lange termijn met een oudere lamp al sneller minder spectaculair. Je zult dus sneller geneigd zijn om voor een nieuwe lamp te gaan.
Heb je een zeer grote of lange ruimte en moet je wel groter, omdat je bv. ver van het scherm vandaan zit, dan heeft deze DLA-X5500 er wel de lichtopbrengst voor. Als je te groot gaat dan lever je wel echt het dynamische beeld ervoor in, plus de speling voor wanneer je lamp verouderd.

Ga je daarentegen weer kleiner dan 104" projecteren, op zeg maar 98" of 90" dan is het juist weer andersom en heb je eigenlijk in Low Lamp Mode al iets teveel licht. Hiervoor kun je dan mooi het diafragma van de Iris knijpen en dan eindig je met een wel heel spectaculair diep plaatje en heb je het voordeel dat je met het tijdsverloop en het dimmen van de lamp het diafragma steeds wat verder kunt opengooien. Zo hou je op langere termijn wel een wat gestadig helder beeld. Ga je op zo'n formaat 3D kijken, dan heb je in de High Mode met de Iris helemaal open wel een prachtig mooi en helder 3D plaatje op je scherm.
Je kunt er dan ook nog voor kiezen om voor het HD Progressive 0.6 materiaal te gaan als je een ruimte hebt dat slecht verduisterd kan worden of met een lichte omgeving, zodat je minder last hebt van reflecties. Het geprojecteerde beeld houdt zich op dit materiaal langer staande houdt en het zwart in de details blijven langer zichtbaar.
Lees meer over het HD Progressive projectie materiaal in deze review HIER
Een mooi assortiment van deze schermen vind je HIER

Nu is dit een projector met Lens Memory en hierdoor heb je tevens extra mogelijkheden in je schermkeuze. Zo kun je wel tijdens het kijken naar een 2.35:1 film op je 16:9 scherm er voor kiezen om het beeld netjes naar de onderkant van je scherm te laten zakken en dit kun je in de memory zetten om zo snel te switchen. Zo verdwijnt de balk onderin en heb je het beeld lekker op je schoot. Een 2.35:1 formaat film oogt al snel wat klein ten opzichte van een gevuld 16:9 scherm. Maar dat brengt ons ook naar de mogelijkheid om voor een Cinemascope formaat scherm te gaan. Cinemascope heeft met deze X5500 met zijn Lens Memory ook weer zo zijn voordelen. In Cinemascope verhouding kun je namelijk net weer een stukje breder gaan, dan dat je normaal in een 16:9 verhouding zou doen, omdat de hoogte wat beperkt blijft en dit dan niet overweldigend overkomt. Een 133" cinemascope scherm met zichtmaat 132x310 cm heeft qua hoogte maar net 2 cm meer dan een 104" 16:9 scherm met zichtmaat 129x230 cm en ziet er zeer luxe uit. Tijdens een 2.35:1 film op dat formaat zet je de projector lekker in High Lamp Mode en tijdens een 1.78:1 film zoom je in naar het 16:9 formaat met links en rechts een grote brede balk en zet je de projector in Low Lamp Mode, behalve tijdens 3D natuurlijk want ook dan hou je de projector in High Lamp Mode. Ik denk alleen niet dat bij een 2.35:1 film in 3D dan alsnog weer wilt gaan uitzoomen tot de volledige breedte van 133" en zul je waarschijnlijk het beeld alsnog gewoon naar beneden laten zakken en kijk je gewoon wat kleiner. De balken die je dan rondom hebt zie je tijdens een 3D film met het zwart van deze projector in combinatie met de filters in je 3D bril nauwelijks nog en storen dan niet meer. Overigens vind ik tijdens normaal 2D film die balken links en rechts met een 1.78:1 film op een Cinemascope scherm minder storend, dan wanneer je die balken boven en onder hebt tijdens een 2.35:1 film op een 16:9 scherm. Het komt natuurlijk allemaal neer op smaak, maar voor mij oogt het visueel breed en bevrijdend.

Ook kun je als je alleen bent en je lui op een bank ligt links van je Cinemascope scherm tijdens een 16:9 formaat film het beeld lekker naar links toe shiften op je dan veel te brede scherm. Lang leve die Lens Memory.

Garantie

Hier is niet veel meer over te zeggen dan dat JVC 2 jaar garantie geeft op deze JVC DLA-X5500 projector en dat is vrij gemiddeld, maar niet spectaculair. Als er problemen optreden, dan moet je zelf met je projector naar DVS in Almere gaan, of hem versturen (wat ik nooit aanraad met zo'n dure perfect afgestelde projector als dit). Toch jammer, want als je ziet dan sommige andere merken bij hun top modellen de projector aan huis komen ophalen en afleveren, dan heeft JVC hier nog wat te te doen om hun product een nog meer luxe mee te geven.

Conclusie

JVC had bij zijn vorige model al een erg mooie projector, maar daar waren nog wel een paar kleinigheidjes bij die wat netter hadden gekund. Met zijn nieuwe JVC DLA-X5500 heeft JVC weer een prachtige 2K instap high-end filmprojector geproduceerd waarbij je van je stoel valt van verbazing als je het ziet. Deze nieuwe serie geeft ook nu weer een ongelooflijke hoeveelheid licht en is daar in Low Lamp Mode zelfs zeer goed bruikbaar op een groot schermformaat. De e-Shift4 werkt nu veel beter dan op het vorige model, waardoor je deze projector al je materiaal kunt laten upscalen, zodat het er nog scherper en gedetailleerder uitziet. Deze e-Shift4 is nu tevens een stuk stiller en je ziet hem niet meer zo opvallend werken als bij het vorige model. Tevens is de gamma curve nu wat hoger te kalibreren en dit geeft deze projector ook meteen wat meer diepte.  Dit alles valt wel meteen op natuurlijk.

De mogelijkheid om via e-Shift4 het 4K materiaal weer te geven is zeer indrukwekkend en dit doet hij nu dus nog beter als voorheen. Je kunt jezelf afvragen of je nu al voor native 4K moet gaan terwijl je voor een 2K prijs al zulk een overtuigend 4K HDR beeld kunt hebben, want als je ziet wat een diep, dynamisch en gedetailleerd, maar vooral indrukwekkend plaatje deze DLA-X5500 op het scherm neerzet, begrijp je meteen dat dit een klasse apart is.  Je krijgt er naast het indrukwekkende beeld ook nog eens veel extra luxe in mogelijkheden voor en hij heeft een zeer goede lens die tevens volledig elektronisch te bedienen is voor zowel focus, zoom en lens shift en maakt plaatsing ontzettend gemakkelijk. De lens memory geeft hierbij nog eens tal van extra plaatsing en scherm mogelijkheden.

Deze projector biedt bijna alles wat zijn grotere broers ook geven, inclusief een CMS systeem voor natuurgetrouwe kleuren, maar zijn grotere broers geven voor een meerprijs wel nog eens meer lichtopbrengst en extra veel diepte in het zwartniveau, tot het spectaculaire toe, met tevens ook een automatische lens afdekking en meer geheugens voor memory.  Deze DLA-X5500 geeft voor het minimale bedrag wel precies die complete JVC DiLA ervaring, dat deze qua prijs/kwaliteit niveau nu mooi kan concurreren met de rest. Je betaald wel iets meer voor een JVC DiLA projector, maar je hebt ook absoluut wat meer.

Als je geïnteresseerd bent in deze projector kun je terecht bij Mediasluis.

Vergelijking: JVC DLA-X5500 vs JVC DLA-X7500

Is het interessant om voor zijn grotere broer te gaan en wat voor extra's krijg je dan?
De JVC DLA-X7500 is wel een stap omhoog qua prijsniveau ten opzichte van de JVC DLA-X5500, maar geld ook voor de beeldbeleving. Als je eenmaal de X7500 hebt gezien valt elke andere projector toch wat tegen en ben je verwend. Als je de projector zelf bekijkt, met zijn glimmend zwarte pianolak dan straalt dit een en al klasse uit (Zie foto 2). Maar de beeld kwaliteit doet precies hetzelfde.

Het zwartniveau gaat echt nog een stuk dieper, waardoor alles veel mooier doortekend is. Eenmaal hiernaar gekeken, valt elke andere projector gewoon een beetje tegen. In donkere scenes, waar de X5500 zijn Iris kan gebruiken om het beeld te verdiepen, komen ze wel dichter bij elkaar, maar zodra er een gemiddelde scene opent waarbij de Iris weer open gaat, dan zie je duidelijk het verschil van de diepte die de panelen ten opzichte van elkaar hebben.

Ook de lichtopbrengst van de X7500 is een stuk groter. ISF-gekalibreerd geeft deze X7500 in Low Lamp Mode maar liefst 1228 Ansi Lumen en ISF-gekalibreerd in High Lamp Mode maar liefst 1652 Ansi Lumen. Het verschil is zichtbaar dus erg goed te zien. Gecombineerd met het diepere zwart begrijp je wel dat dit een enorme WOW factoor heeft. Je betaalt dus wel wat meer, maar je krijgt hier duidelijk ook echt wat voor terug.

Bij het zien en vergelijken van een goed gemasterde film zoals Batman vs Superman met alle donkere opnamen die uitstekend gedetailleerd zijn overgezet op Blu-Ray is het echt adembenemend om dit op de DLA-X7500 te zien. Vergelijk je dit met de 4K-UltraHD Blu-Ray weet je niet wat je ziet. De gevechtscene in de avond tijdens de regen, met alle reflecties en verlichting tezamen met de explosies laten ongelooflijk goed zien wat deze projector kan doen met HDR. De detaillering gaat duidelijk een stuk verder. Zo goed als de X5500 met HDR is,... de X7500 gaat hier duidelijk wat verder mee.

Hieronder nog even de gemeten Ansi Lumen op een rij. Ook hier zie je weer duidelijk wat een ISF-kalibratie kan doen. Bij deze projector haal je er naast een zichtbaar mooier en natuurlijker beeld tevens meer lichtopbrengst uit:
1228 Ansi Lumen 6547K - ISF Low
1652 Ansi Lumen 6498K - ISF High

Hieronder de gemeten waarden in de standaard Modes:
  950 Ansi Lumen 6466K - Film
  857 Ansi Lumen 7637K - Cinema
1033 Ansi Lumen 8545K - Animation
1073 Ansi Lumen 7375K - Natural 
  916 Ansi Lumen 7687K - THX

Ook het bekijken van 4K UHD materiaal ziet er zeer indrukwekkend uit en ook hier zie je duidelijk de winst die je uit deze projector kan halen t.o.v. de DLA-X5500 die al erg goed is. Het diepere zwart komt overal en altijd meteen terug, maar ook de grotere hoeveelheid lichtopbrengst. Hiermee komt HDR zeer goed tot zijn recht en dat hier op een 270 meter breed cinemascope scherm.

Conclusie: Als je momenteel op zoek bent naar het beste in dit prijs segment, dan is het zeker de moeite waard om eens te komen kijken naar deze projector, maar weet je bij voorbaat al dat je dit echt niet kunt veroorloven, dan kun je er misschien ook beter maar niet naar kijken.

* De prijzen op de website van Mediasluis zijn voor deze projectors advies verkoop prijzen. Bel altijd even voor de meest actuele prijs. Mediasluis heeft momenteel een mooie actie lopen voor de JVC DLA-X5500 en de JVC DLA-X7500.