Review: Sony VPL-XW6100ES Bravia 8 Native 4K 120fps Laserprojector met Dynamisch HDR 13/11/24

Sony VPL-XW5100ES Bravia 7 Projector

De  Sony VPL-XW5100ES Bravia 7  biedt eigenlijk alles wat zijn grotere broers geven, maar met een in de specificaties aangegeven 2200 Ansi Lumen, wat wel 200 Ansi Lumen meer dan de vorige XW5000ES, maar lager dan zijn broers. Verders heeft deze wel net als zijn voorganger een manuele lensbediening. Maar laat dat je niet afschrikken, want deze lens is ontzettend goed en geeft een zeer scherpe projectie. En even relativeren,... als je een opstelling hebt met een 16:9 scherm, dan is het gewoon eenmaal plaatsen, afstellen en klaar. Deze manuele lans heeft een 1,6x zoombereik met een bereik van 1.38:1 to 2.21:1 en een Lens Shift van Vertical +/- 71%, Horizontal +/- 25%

Hierdoor mist deze natuurlijk ook de Lens Memory die meekomt met de elektrische lens van zijn grotere broers de XW6100 en XW8100. Maar de scherpte en kwaliteit van deze lens laat niks te wensen over, dus met een 16:9 scherm is het gewoon plaatsen, klaar en genieten maar.

Wil je absoluut toch een scope scherm met deze XW5100ES instapper, dan heeft deze nu wel de optie om digitaal te scalen van scope (2.35:1) naar 16:9 (1.78:1), al verlies je hiermee wel nog wat meer aan resolutie, want je overstraalt met scope al een deel over de bovenrand en onderrand heen en dan gooi je hiermee ook nog eens links en rechts wat weg.

Sony VPL-XW6100ES Bravia 8 Projector

De Sony VPL-XW6100ES Bravia 8 is eigenlijk de opvolger van de XW6000ES welke hier in Europa nooit is verkocht, dus voor ons Nederlanders gezien is dit eigenlijk de opvolger van de vorige XW7000, al geeft hij met zijn 2700 Ansi Lumen dan wat minder licht en is het 3D nu ook weggelaten. Maar ten opzichte van de XW5100ES heeft deze XW6100ES Bravia 8 natuurlijk wel een stuk meer lichtopbrengst en ook een volautomatische elektrische lensbediening voor Focus, Zoom en Lens Shift, welke allen via de afstandsbediening gemakkelijk verstelbaar zijn. Deze lens is niet minder dan Sony's beroemde ACF (Advanced Crisp-Focused) lens en heeft een 70mm Asferisch lenselement aan de voorkant met een zwevend scherpstelsysteem dat bestaat uit twee lensgroepen met extra laag dispersie glas, wat zorgt voor een vervormingsvrij beeld en een nauwkeurige kleurweergave en wat ook het focusgebied verbreedt in zowel de groothoekstand als de Telestand, om je altijd te verzekeren van een glashelder en messcherp beeld van hoek tot hoek. Het 2.1x ruime zoombereik heeft een Ratio van 1.35-2.84, dus je kunt een 3 meter breed scherm vullen vanaf 4,05 meter tot 8,52 meter. De elektrische Lens Shift is met Verticaal ±85% en Horizontaal ±36% best ruim en maakt het plaatsen wel heel erg gebruiksvriendelijk. Ook heeft hij 5 Lens Memory geheugens die via de afstandsbediening snel op te roepen zijn. De projector past zijn settings dan meteen zeer snel aan op het scherm en dat oogt heel professioneel.

Sony VPL-XW8100ES Bravia 9 Projector

De Sony VPL-XW8100ES Bravia 9 is de grootste broer van deze serie Bravia projectors, maar niet qua uiterlijk. Hij heeft alles wat de XW6100ES biedt, maar met net wat meer power. Zo heeft de XW8100ES dezelfde ACF lens, maar dan wel met 7 Lens Memory geheugens. Deze projector is vooral bedoeld voor diegene die op zoek is naar al het moois wat de Sony Bravia projectors te bieden hebben, maar wel nog groter wil gaan projecteren en daarvoor dus ook meer lichtopbrengst nodig heeft. Voor hen biedt de XW8100ES al dat moois met een enorme lichtopbrengst van wel 3400 Ansi Lumen.

Videoreview Sony Bravia 7 en Bravia 8 vergeleken met JVC en Epson

Als je geen lezer bent en je wilt toch snel even weten wat de verschillen zijn tussen de nieuwe generatie Sony Bravia 7 en Sony Bravia 8 projectors en deze vergeleken met de JVC Scorpio, de JVC NZ800 en de Epson QB1000 projectors, dan kun je hier in het Mediasluis Kanaal van YouTube een video bekijken, waarin ik deze verschillen bespreek

Sony Bravia 7 & 8 Projectors vs JVC en Epson projectors vergelijken

Maar ben je geïnteresseerd in wat meer details en alle gedane metingen, dan raad ik toch aan om ook hier verder te lezen.

Native UHD 16:9 SXRD Panelen

Al deze nieuwe Sony projectors maken net als hiervoor ook weer gebruik van de 3x 0,61 inch native UHD 4K SXRD (Silicon X-tal Reflective Display) panelen, in een native 16:9 verhouding van 3840x2160 met een totale resolutie van 8,3 miljoen pixels. Hiermee zijn deze projectors uitermate geschikt voor IMAX-Enhanced beeldmateriaal. En hierdoor heb je ook geen last van opgelichte randen zoals bij andere 4K projectors die gebruik maken van SMPTE panelen met een breedte van 4096 pixels, waarvan je die extra 256 pixels meestal niet gebruikt, maar die wel altijd ietsjes oplichten. Het beeldmateriaal dat we standaard gebruiken voor video en streaming bevat ook geen resolutie van 4096x2160 pixels.

HDMI 2.1 voor 4K-120P en 4K-48P

Naast de XR Chip voor Projectors hebben deze nieuwe projectors ook een HDMI 2.1 Videoprocessor met 48Gbps beeldverwerking toegevoegd en dit opent de weg naar veel mogelijkheden om de kwaliteit te verbeteren.Hiermee is niet alleen 4K 120P mogelijk wat voor gamers een uitkomst is, maar heeft deze projector ook de mogelijkheid om 4K 48P heel netjes weer te geven. Ook is hiermee de hele projector meteen ook nog rustiger geworden om naar te kijken.

XR Processor

Sony's vernieuwde XR Chip For Projector is nu het hart van deze nieuwe generatie Bravia projectors. Aan alles zie je dat deze projectors een upgrade hebben gekregen bij de vernieuwing van deze beeldprocessor. Zowel aan het contrast, de diepte en helderheid van het beeld, de kleurweergave en hoe de bewegingen van beelden worden neergezet
Laten we bij elk van hen even stilstaan, zoals;
  XR Motionflow
  XR Clear Image
  XR Deep Black
  XR Dynamic Tone Mapping
  XR Triluminos Pro

XR Motion Flow

Sony staat erom bekend dat hun projectors de meest vloeiende beeldverwerking neerzetten tov de concurrentie. Hun Motion Flow is niet te evenaren. Maar geloof het of niet,... de XR Chip voor projectors heeft een waanzinnige invloed op de beeldverwerking en ook op de Motion Flow.

De nieuwe XR Motion Flow is echt nog beter geworden dan die van voorheen. Het was dan ook zeer interessant om alle projectors weer eens met elkaar te vergelijken tijdens de meest moeilijke scènes met dramatisch Pans, zoals die van de openingsscène op het dak uit Batman Dark Knight waarbij alle flatgebouwen met hun raampjes alle richtingen opschuiven, of de eerste wandel scène   uit de film Baby Driver waarbij hij swingend langs de gravity loopt en om de paal heen danst. Bij de meeste projectors valt vooral die laatste scène bijna uit elkaar, terwijl dit met de nieuwe Sony Bravia projector zeer goed te doen is.

Dit zijn echt heel mooie projectors die ongelooflijk rustig kijken. Zeker bij uit de hand gefilmde films zoals de Bourne-films van Matt Damon zijn een verademing om met deze Sony projectors te kijken, of bijvoorbeeld de James Bond race-scène   door de tunnels in Monaco in de film Quantum of Solace.

XR Clear Image

Niet alleen de hoeveelheid beeldjes per seconde, of de vloeiendheid van het beeld is verbeterd met de XR Chip, maar ook de scherpte van het beeld. Met Sony's XR Clear Image techniek lokaliseren de nieuwe Bravia 7, 8 en 9 projectors de individuele objecten in het beeld en laten ze deze beter uitkomen en dat zonder toevoeging van randvorming of ruis. Hoe doen ze dat dan? Wel, Sony zit natuurlijk in het gehele filmproces, vanaf de opnamen met hun camera's, de verwerking, tot het weergeven in de bioscopen of TV's thuis. Deze projectors combineren die kennis om het beste eindresultaat te behalen. Dus deze Bravia projectors maken gebruik van Cross-Analyzes en Dept-Mapping waarmee ze de diepte van de scène herkennen en Focal-Point-Recognition waarmee ze de belangrijke focuspunten herkennen zoals ogen. Hiermee zet zowel de Sony Bravia 7 (VPL-XW5100ES) de Sony Bravia 8 (VPL-XW6100ES) en de Sony Bravia 9 (VPL-XW8100ES) als het ware een 3D plaatje op je scherm en kunnen ze tevens heel realistisch je 2K materiaal upscalen naar 4K.

XR Deep Black

Ook is nu met de XR Deep Black functie voor Dynamic Control de weergave van het zwart flink verbeterd, vooral tijdens 4K HDR weergave. Ondanks dat het zwart met deze functie altijd zeer diep wordt weergegeven, laat het toch meer details door dan voorheen.

De werking van XR Deep Black zie je helemaal goed bij 4K HDR weergave. Voorheen was het zwart bij een 4K HDR film juist wat lichter dan bij een 2K SDR film. Dat komt omdat de bodem van het zwart op de schijf nog lager ligt. Maar een display kan zijn meest diepe zwart nu eenmaal niet nog dieper weergeven. Dus om dat verschil aan details in het diepe zwart toch te laten zien, moet een projector het gebruikelijke zwart wel wat oplichten. Tijdens de transfer van films in 4K houden ze er geen rekening mee om de zwarte randen bij een scope-ratio, of het faden naar of van zwart, ook op dat diepere niveau van het UHD zwart te zetten. Daardoor worden die dus vaak te hoog (te grijs) weergegeven. Op zo'n moment oogt een 2K SDR film net even wat mooier. Maar met de nieuwe XR Deep Black techniek zorgen deze nieuwe Bravia projectors er altijd voor, dat zelfs tijdens 4K HDR het meest diepe zwart in die scène, met het diepst haalbare zwart wordt neergezet. Hierdoor is er een nog groter dynamisch bereik mogelijk, wat een meer volwaardig 4K HDR plaatje op het scherm geeft.

Je gaat de Deep Black functie niet in het menu terugvinden, omdat Sony deze functie standaard toepast op al het beeldmateriaal, maar de enige reden om deze functie eventueel uit te willen zetten, is om te zien hoe het er voorheen uitzag op de eerdere serie projectors.

XR Dynamic Tone Mapping

Voor het Frame by Frame verwerken van het 4K HDR op deze Bravia projectors, baseert Sony de XR Dynamic Tone Mapping op hun nieuwste Sony BVM-HX3110 Mastering DIsplay, met een rijke gradatie, helderheid en kleur. Dit herkent per beeldje de Piek helderheid en past dit meteen aan voor een betere detailweergave in de meest heldere delen van het beeld. Hiervoor is er keuze uit 3 Nits Modes en eenmaal ingesteld is er dus geen gehannes met de HDR-Slider meer nodig.

Bij de nog steeds verkrijgbare meest goedkope Native 4K instap projector van Sony, de Sony VPL-XW5000ES geeft Mediasluis wel nog steeds meerdere ISF-gekalibreerde modi mee, om de verschillende films qua NITS te kunnen aanpassen en tja, dat werkt ook best goed.

Maar met deze nieuwe Bravia projectors heb je er gewoon helemaal geen omkijken meer naar. Je zet gewoon een films op, of het nu 2K SDR, of 4K HDR is en hoe deze ook gemasterd is, in 400 Nits, 1000 Nits, 4000 Nits of 10.000 Nits... de projector herkent het en laat de film op zijn mooist zien. Zo kun je dus zorgeloos film kijken, zonder steeds technisch te hoeven nadenken over hoe je die gaat kijken.

XR-Trilumonos Pro

Ook is de kleurweergave tijdens 4K HDR nu nog mooier geworden met de vernieuwde XR-Triluminos Pro techniek, waarmee volgens Sony's zeggen een kleurdiepte wordt bereikt van 95% DCI P3 en nu met nog meer helderheid als voorheen. Dit doen deze Bravia projectors zonder DCI filter wat een winst aan lichtopbrengst geeft van 30%. Hiermee worden de kleuren in 4K met meer vitaliteit levensecht op je scherm weergegeven. Vergeleken met projectors van concurrerende merken die geen gebruik maken van een DCI filter en dus met hun kleuren rond de 85% of lager blijven hangen, ogen de kleuren tijdens 4K met de Sony Bravia projectors duidelijk veel mooier. Iets wat we tijdens de demonstraties hier bij Mediasluis ook vaak horen.

Dat maakt het vergelijk gedeelte onderaan deze review wel heel erg interessant, tussen de gelijk geprijsde Sony VPL-XW6100ES met XR-Triluminos Pro techniek en de JVC DLA-NZ800 met DCI filter voor een 100% P3 kleurdiepte.

Vanuit de doos - Metingen

Vanuit de doos ziet de Sony VPL-XW6100ES Bravia 8 projector er met zijn grijs-weergave al behoorlijk netjes uit. Zoals je in de voormeting kunt zien, is de witbalans al behoorlijk strak. Ook komt de DeltaE 2000 voor grijswaarden maar net boven de DeltaE 3 uit. Maar het oog is wel het meest gevoelig voor Luminantie en zoals je in de Gamut Luminance kunt zien hebben de kleuren wel een veel te grote afwijking, met Geel op DeltaE 4, Groen en Cyaan op DeltaE 5, maar Blauw zelfs boven de DeltaE 10, terwijl je vanaf DeltaE 3 de kleurafwijkingen al met het blote oog kunt zien. Ook zie je in het CIE Diagram dat de kleuren oververzadigd zijn voor REC709, al zie ik liever dat dan kleuren die onder-gesatureerd zijn, omdat dat vaak niet geheel te corrigeren is, althans niet zonder dat het ten koste gaan van de Luminantie.

Dit belooft veel goeds voor de ISF-kalibratie, dus laten we snel gaan kijken hoe dat gaat.

Na ISF-Kalibratie - Metingen

Het doen van een ISF-kalibratie op een Sony projector is altijd zeer prettig en werkt heel stabiel. Bij de concurrent moet je vaak meerdere keren van Chroma naar Luma voor je een balans tussen beiden hebt bereikt omdat ze elkaar blijven beïnvloeden. Bij Sony blijft je kleurinstelling gewoon correct en dat maakt het doen van een ISF-kalibratie op een Sony projector wel heel relaxed.

De witbalans van deze Sony VPL-XW6100ES Bravia 8 was al heel strak en na het doen van de ISF-kalibratie, kun je bij de witbalans zien dat deze zelfs nog strakker is geworden, maar eerlijk is eerlijk,... zo strak zie je het niet vaak. Hiermee is meteen ook de Gamma Curve nog wat gelift. Het beeld ziet er in ieder geval zeer schoon uit met veel diepte.
Ook zitten alle kleuren qua Luminantie nu onder de DeltaE 1, zoals je in de Gamut Luminance kunt terugzien en staan de kleuren nu heel netjes in de driehoek van REC709, zoals je tevens in het CIE Diagram kunt zien.
Op de tweede foto kun je zien in hoeverre deze projector de kleurdiepte laat zien tijdens 4K HDR in DCI P3 en dat is voor een projector zonder DCI filter bijzonder goed en de voordelen hiervan zal ik straks bespreken.

Mediasluis levert ook deze nieuwe Sony Bravia 7, 8 en 9 projectors met een ISF-kalibratie voor 2K SDR in Low Laser, High Laser en voor 4K HDR BT2020 in DCI P3 en dat met meerdere gratis her-kalibraties op de 1000, 2500 en 5000 laser uren of wanneer gewenst.

Zo'n ISF-kalibratie doet een projector ontzettend goed, want  hij gaat zomaar langer mee en het beeld knapt er behoorlijk van op. Voor ik hiermee begin, kijk ik de projector eerst helemaal na, of er niks aan mankeert (zoals een dode pixel) en lijn ik de panelen uit op het hart van het scherm. Vervolgens maak ik eerst een profiel van de projector via mijn professionele Spectroradiometer naar de HDR Colorimeter en pas dan begin ik met de ISF-kalibraties voor alle modi. Je begrijpt dus wel, dat je daar niet even op kunt wachten, want dit alles kost natuurlijk tijd en kan niet in een half uurtje, dus als ISF-dealer ben je wel even bezig en staat er na alle Modi gedaan te hebben; zoals 2K SDR Low en High en 4K HDR P3 in 3 Nits Modi wel een paar uurtjes extra op je teller. Een herkalibratie gaat overigens wel wat sneller, al kost ook dat natuurlijk tijd, maar hier bij Mediasluis is er in de omgeving genoeg te doen in die tussentijd.
Voor wie nog wat meer over de ISF-kalibratie wil lezen is dit stukje wel informatief: Waarom een projector met ISF-kalibratieservice kiezen

Helderheid in Ansi Lumen en Ventilatie geluid

Sony's nieuwe modellen laserprojectors doen het nog beter dan de specificaties aangeven. Zo is deze Sony Bravia 8 nog steeds behoorlijk stil, ondanks zijn enorme lichtopbrengst. Dit omdat Sony's nieuwe zeer efficiënte Ultra-Pure Z-Phosphor Laser lichtbron niet echt heel heet meer wordt. Dat stillere geluid afkomstig van de ventilator stijgt maar zeer geleidelijk in kleine stapjes bij het verhogen van de Laserslider. Zelfs van de laagste laser positie naar 100% is enkel hoorbaar als je er op gaat letten, want ook op zijn hoogst vind ik de projector best nog vrij stil. En toch, ondanks dat de koeling vrij stil blijft, geeft mijn Sony VPL-XW6100ES demo-projector zelfs na de ISF-kalibratie behoorlijk veel licht. Om een goed vergelijk te maken t.o.v. de andere projectors, zet ik de helderheid van elke mode hieronder neer in Ansi Lumen. Veel van de vanuit de doos gemeten modes hebben de laser op 80% staan. Maar ik begin eerst met de meest interessante waardes, die van na de ISF-kalibraties in D65 REC709.

Deze XW6100 projector geeft na de ISF-kalibratie naar 6500 Kelvin:
1505 Ansi Lumen - ISF SDR Low Laser
2054 Ansi Lumen - ISF SDR 46% Laser
2614 Ansi Lumen - ISF SDR 80% Laser
2767 Ansi Lumen - ISF SDR 100% Laser

Zo vanuit de doos:
2779 Ansi Lumen 6816 Kelvin - Film 1
2531 Ansi Lumen 6796 Kelvin - Film 2
2537 Ansi Lumen 6792 Kelvin - Reference
2178 Ansi Lumen 9476 Kelvin - TV
2334 Ansi Lumen 5730 Kelvin - Photo
2512 Ansi Lumen 6797 Kelvin - Game
2698 Ansi Lumen 6822 Kelvin - Bright Cinema
2339 Ansi Lumen 9601 Kelvin - Bright TV
2538 Ansi Lumen 6771 Kelvin - User

Je ziet dat deze  Sony VPL-XW6100ES Bravia 8 projector zelfs meer licht geeft, dan dat er in de specificaties voor de Ansi Lumen staat aangegeven en dat zelfs na de ISF-kalibratie. Sony heeft van hun professionele video projectors meteen ook maar een echt lichtkanon gemaakt.

Mijn welgemeende complimenten naar Sony.

Gamen en Lagtime

Dit is echt een waanzinnige game-projector. Hoe mooi hij een film laat zien op je scherm, zo mooi is de belevenis tijdens het gamen. Je laat tijdens het gamen al snel alles los en waant jezelf compleet in die andere wereld. Geen onrustig schokkend beeld, geen onscherpte wegens een tekort aan resolutie en ook geen grijze sterrenhemel of iets matigs aan het beeld wat je eraan herinnert dat het niet echt is wat je ziet.Je begrijpt natuurlijk wel dat levensgroot gamen met een projector als deze Sony XW6100ES, welke zoveel licht geeft, met zulk een diepte en rust, waarbij het beeld nog vloeiender over het scherm glijdt dan we voorheen al van Sony gewend waren, dat dit je een ongelooflijk mooie belevenis geeft. En dat kan nu eindelijk ook bij Sony in 4K-120fps vanwege de nieuwe XR Chip voor projectors in combinatie met een HDMI 2.1 videoprocessor, met de volle 48Gb per seconde beeldverwerking. Je wordt compleet het 4K-scherm ingezogen en in je favoriete gamewereld geslingerd, zonder enige flikkering in het beeld wat je er eventueel uit zou kunnen trekken.

Sony geeft aan dat deze projector een responstijd heeft van 12 milliseconde met 4K-120fps en dat is ongelooflijk snel. Hiervoor heeft Sony tevens een ALLM toegevoegd dat staat voor Auto Low Latency Mode, zodat je er geen omkijken naar hebt als het nodig is om dat te gebruiken. Voor 4K-60fps geeft Sony een Lagtime op van minder dan 21Ms. De Lagtime meter die ik heb kan enkel in 1080/24P controleren en dan geeft deze 22,8ms aan, maar ook met een responstijd van maar 22,8 milliseconde geeft dat bij 1080 in 24fps een vertraging van maar 0,55 beeldjes per seconde.

Als ik mijn nieuwe meter heb zal ik dit nog eens nameten in 4K-120P.

Beeldbeleving in 2K SDR

Het beeld van deze Sony Bravia projectors is ongelooflijk mooi. Het is nu echt dieper en dynamischer dan voorheen. Je films zien er gewoon nieuwer uit met deze projector en al je Blu-Ray's ogen echt heel scherp, omdat al je 2K materiaal nu nog mooier wordt ge-upscaled naar 4K. Natuurlijk niet volledig naar 4K qua resolutie, maar de fijnheid van het beeld en de scherpte is duidelijk van een hoger niveau. Je gaat met deze projector al je films opnieuw willen zien en het is geen straf om dit in 2K te moeten doen, ook al heb je een 4K projector. Tijdens de demonstraties verwonderen de klanten zich als ze horen dat de eerste paar scènes gewoon in 2K waren, al zien ze later natuurlijk toch wel duidelijk het verschil. De dakscene van Batman: Dark Knight oogt meteen heel zonnig, met een prachtig contrast en als het beeld inzoomt op de gebouwen die met hun ramen alle kanten op verschuiven, dan gaat dat ongelooflijk vloeiend. Het blijft natuurlijk een helikopter opname, maar toch. De sterrenhemel van Transformers doet het ook weer zeer overtuigend, met een prachtige sterrenhemel en vloeiend voorbijvliegende ruimteschepen met helder oplichtende straal raketten. Een prachtige scène met lichteffecten en dramatische pan-scènes en deze Sony Bravia 8 slaagt met vlag en wimpel.

Beeldbeleving in 4K HDR DCI P3

Het is een verademing om te zien dat Sony zijn projectors nu heeft uitgerust met HDR Tone Mapping en je gewoon een 4K film kunt opzetten zonder dingen in te stellen of te kiezen. Het 4K HDR beeld van deze Sony Bravia 8 projector is heel indrukwekkend. Bij de vorige serie was dit per film nog verschillend, maar nu lijkt dat altijd meteen goed te zijn gekozen. Of ik nu een 4K UltraHD film opzet via mijn Pioneer LX500, of met de Google TV Streamer naar Disney+ of Prime Video kijk.

Het 4K beeld ziet er met deze XR Chip for Projectors zeer volwaardig uit en kijkt ook heel rustig. Het beeld oogt altijd heel dynamisch, met een realistische scherpte en de kleuren ogen natuurlijk en vol. Ook de Motion Flow doet het zeer goed tijdens 4K, waardoor de snelle bewegingen in het 4K beeld toch zeer vloeiend verlopen. Dat is wel zo prettig met drukke scènes in films zoals Fast & Furious; Fast Five waarbij ze door de stad racen, terwijl ze met kettingen een kluis achter zich aan, door de straten van Rio De Janeiro slingeren, waanzinnig. Bij rustige films, waarbij je meer kunt genieten van de omgeving of iemand goed kunt blijven aanstaren, komt de Native 4K resolutie, de natuurlijke scherpte via Clear Image en de Triluminos kleuren enorm tot hun recht, zoals met Passengers, waar je duidelijk ziet hoe bij Jennifer Lawrence haar haren loskomen,  haar poriën duidelijk zichtbaar zijn en hoe natuurlijk haar huidskleur overkomt, alsof zij levensecht voor je zit. Ook het interieur van dat ruimteschip licht prachtig op in HDR en ook de ruimte scènes in die film ogen zeer realistisch en diep. In buitenopnames, zoals bij The Shallows op het strand, komt de lucht, de zee, maar ook Blake Lively's huidskleur levensecht over. Ja, deze film oogt wel heel zonnig en geeft je echt het gevoel dat je daar aan het strand zit mee te bakken in de zon.

Geen zorgen meer. Deze Sony Bravia projectors zorgen ervoor dat het 4K HDR beeld er altijd levensecht en dynamisch uitkomt. Dat kan een enkele keer tijdens 4K HDR iets ten koste gaan van wat detail in het meest heldere wit. Dat is iets wat je thuis eigenlijk niet gaat merken, tenzij je hem vergelijkt naast de JVC NZ800 welke Frame Adaptive HDR gebruikt. (Meer hierover in het vergelijk beneden tussen de Sony XW6100ES en de JVC NZ800.) Maar als je daarmee zit kun je 2 identieke 4K HDR Modes gebruiken onder Film 1 en Film 2, zoals:
- Film 1 met Dynamic HDR Enhancer op Middle en HDR Tone Mapping op Mode 2
- Film 2 met Dynamic HDR Enhancer op Low en HDR Tone Mapping op Mode 3
Zelf heb ik dat ook , maar gebruik ik tijdens het filmkijken deze projector eigenlijk altijd in dezelfde gekalibreerde Film1 Mode.

Projectiescherm aanbeveling

De Sony VPL-XW6100ES  is een heldere projector en geeft hiermee een mooi zonnig plaatje op het scherm. De valkuil is echter wel dat je meteen de neiging krijgt om een zeer groot scherm aan te schaffen bij deze projector.  Niet doen. Een scherm van 3,5 meter is echt het uiterste wat ik zou durven aanraden, wil je nog een mooi plaatje houden voor zowel 2K in SDR als 4K in HDR, maar zelf zou ik het toch eerder nog op 3 meter breedte houden. Zo kun je hem namelijk nog gewoon met de laser op Low gebruiken voor 2K SDR en het 4K HDR natuurlijk wel gewoon op 100% laser, maar zo houd je een zeer dynamisch plaatje, ook na zeer lange tijd. Je wilt natuurlijk wel een spectaculair plaatje op je scherm en niet alleen een groot beeld van 4 meter breed.

De elektrische lensbediening op deze Bravia 8 heeft tevens een Lens Memory met plaats voor 5 geheugens, wat deze projector uitermate geschikt maakt voor een scopescherm. Hiermee kun je namelijk een instelling maken voor een film met Ratio; 2.40:1, 2.35:1, 2.00:1, 1.85:1 en 1.78:1 (HDTV en of 4:3), wat via je AB te kiezen is en waarbij het beeld zich automatisch aanpast op de beeldverhouding van je film. Qua projectiemateriaal raad ik absoluut de door Joe Kane met Da-Lite samen ontwikkelde HD Progressive 0.9 aan, omdat zij hun kennis bundelden om een neutraal doek te creëren voor de moderne projectors van nu, omdat die tegenwoordig zo goed zijn dat ze geen compensatie meer nodig hebben, welke altijd nadelen met zich meebracht.

Het HD Progressive 0.9 doek is 100% vrij van structuur. Ook oogt dit materiaal mooi diffuus waardoor het een zeer brede kijkhoek heeft en dus geen last heeft van hotspotting. Tevens is dit materiaal neutraal van kleur, wat de ISF-kalibratie zeer ten goede komt. Door deze eigenschappen verdiept dit scherm ook het zwart nog ietsjes, zonder echt iets aan licht in te leveren, want de gemeten gainwaarde ligt eigenlijk op 0.98 t.o.v. standaard wit. Met dit materiaal ben je meteen ook klaar voor 16K dat nog ver in de toekomst ligt. Bij LeGrand verwerken ze dit doek handmatig in ons eigen Nederland (in Weert) en leveren ze dit in een Tab-Tensioned elektrische uitvoering zoals; de Tensioned Elpro Concept, of in hun nieuwe inbouwvariant Tensioned DescenderPro Sightline, maar ook als zeer luxe fixed-frame variant Home Screen Deluxe.

Hier vind je nog een aparte review van:  Da-Lite HD-Progressive van Joe Kane.

Garantie

Deze Sony Bravia 7, 8 en 9 Projectors komen standaard met 3 Jaar Elite Support garantie. Als er iets mis is binnen een week krijg je sowieso een nieuwe projector thuis, maar ook daarna komt Sony de projector thuis bij je ophalen, krijg je tijdelijk een leenprojector en wordt je projector na reparatie weer bij je teruggebracht.

Sony VPL-XW6100ES vs Sony VPL-XW5000 / XW7000

De vorige Sony XW5000 en XW7000 gaven naast elkaar exact hetzelfde plaatje op het scherm zoals je HIER in de review kunt lezen, enkel kon de XW7000 dat met de laser op 100% met 3200 Ansi Lumen doen, zelfs na ISF-kalibratie. De XW7000ES kon hiermee ook nog 3D films afspelen. Maar er waren wat dingen die om een upgrade vroegen. Wat deze projector serie miste was vooral die HDR Tone Mapping tijdens 4K. Bij Mediasluis krijg je de Sony VPL-XW5000ES welke nog steeds als instapper in het assortiment zit wel mee met 4 ISF-Kalibratie modus om dat enigszins te compenseren, maar dat is niet hetzelfde. Bij de nieuwe Sony Bravia Projectors heb je er gewoon helemaal geen omkijken meer naar en zet je gewoon een film op. Elke 4K HDR film ziet er meteen geweldig uit en je hoeft niet meer na te denken of dit op een andere ISF-Mode misschien mooier is.

Wel is bij de EOL (End Of Life) van de XW7000 meteen ook het 3D EOL, voor alle Sony Bravia projectors en dat valt niet bij iedereen in goede aarde, mijzelf incluis.

Wat deze nieuwe Sony Bravia 7, 8 en 9 serie projectors je nu met deze nieuwe XR Chip for Projectors gaan geven, is een verbeterde Motion Flow die hier met de XR Projector Chip weer een stapje vooruit is gegaan. Daardoor verloopt het geprojecteerde beeld nog vloeiender op het scherm. Het beeld heeft dankzij die chip een nog natuurlijker scherpte gekregen en de kleurweergave is net wat mooier t.o.v. de vorige serie, zeker tijdens 4K HDR. Daarnaast is er nu de toevoeging van HDR Tone Mapping, waardoor het 4K HDR beeld altijd perfect op je scherm verschijnt, zonder iets aan je projector te hoeven verstellen en het 4K HDR in die Triluminos P3 kleurdiepte is echt prachtig, waarbij nu ook het zwart met zijn XR Deep Black functie altijd met het meest diepe zwart op het scherm wordt weergegeven, wat juist tijdens 4K HDR het meest opvalt. En waar veel gamers natuurlijk al een tijd op hebben zitten wachten, is een Sony projector met HDMI 2.1 die dat volwaardige 4K HDR ook nog eens in 120fps kan vertonen en deze nieuwe Bravia projectors (inclusief de Bravia 7 XW5100ES) hebben zelfs 2x HDMI 2.1 ingangen met elk de volledige 48Gbps verwerking. Dit zijn behoorlijke upgrades waar we echt heel blij mee zijn. 

Sony VPL-XW6100ES vs JVC DLA-NZ800

Ja, dit is prijstechnisch natuurlijk een zeer interessant vergelijk en we hebben dat hier met meerdere klanten ook al gedaan. Beide projectors zijn namelijk ongelooflijk goed en als je één van deze hebt staan zul je echt onwijs tevreden zijn. Maar voor je die keuze maakt, zijn er misschien toch cruciale punten die je keuze op één van beide kan laten vallen. Wat vind je belangrijk, waar kijk je zoal naar en hoe groot wil je gaan projecteren. Daarom is het fijn dat ik ze hier standaard naast elkaar in de demo heb staan.

Drie dingen waar je bij deze 2 projectors niet omheen kunt,...
- Als je 3D wilt kijken dan kan dat enkel nog met de JVC DLA-NZ800 en zijn grotere broer de JVC DLA-NZ900 waarvan je HIER een uitgebreide review kunt lezen en dat is meteen ook het mooiste 3D dat je ooit gezien hebt.

- Tevens zijn deze JVC NZ800 en NZ900 8K projectors via een 4-voudige eShift-X techniek en dat hebben deze Sony Bravia projectors niet.
- Als je in dit kaliber graag een witte projector zou willen hebben, dan levert Sony al zijn Sony Bravia Projectors zowel in het Wit als in het Zwart, terwijl de JVC NZ800 enkel in het zwart leverbaar is.

Gaan we het beeld één-op-één vergelijken tussen deze 2 kanjers,... dan valt als eerste op dat de vloeiendheid van alle bewegende beelden veel natuurlijker overkomt met de Sony Bravia 8 (VPL-XW6100ES). Hoe goed JVC dit ook verbeterd heeft,... de vorige Sony modellen (XW5000ES en XW7000ES) wonnen het op dat vlak al van JVC en Sony heeft niet stilgezeten, want met de nieuwe XR Chip en HDMI 2.1 videoprocessor is ook de Motion Flow alsnog weer een stuk vloeiender geworden en op dat vlak laat deze nieuwe Bravia Serie alle concurrentie achter zich.

De scherpte van de JVC NZ800 is net wat meer opvallend, maar de scherpte van de Sony XW6100ES oogt wel wat natuurlijker of minder digitaal. Bij een één op één vergelijk komt de JVC toch wat harder of iets meer kunstmatig over. Niet dat de JVC NZ800 slecht is, dat absoluut niet, maar hier zo naast elkaar en meteen kunnen afwisselen, is dat verschil wel goed te zien. Maar waar je van houdt is bij iedereen anders en sommigen geven de voorkeur juist aan JVC.

Het native zwart van de nieuwe Bravia projectors is ten opzichte van de vorige Sony XW5000 en XW7000 niet veel dieper geworden, maar met wat de nieuwe Sony Bravia 7, 8 en 9 projectors ermee kunnen doen geven ze wel wat meer contrast en zetten ze alles weer wat dynamischer op het scherm, zeker bij 4K HDR. Maar het zwart van de JVC DLA-NZ800 gaat bij een donkere scene duidelijk nog wat verder, dan wat deze Sony XW6100ES kan laten zien. Zeker met Sci-Fi films tijdens een zwarte hemel of bij een donkere scene doet de JVC NZ800 het zeer indrukwekkend. Niet dat de Sony Bravia zoveel slechter is, want als je eenmaal een tijdje naar de Sony XW6100ES kijkt ben je al snel vergeten hoeveel dieper het zwart van de JVC ook alweer komt en vind je het op de Sony ook echt diep genoeg. Tijdens de demonstratie moeten we dus geregeld omkijken om te checken naar welke we ook alweer kijken. (Tenzij er een druk bewegende scene op staat, want dan is het meteen duidelijk zichtbaar aan de Frame Interpolatie. Ook valt de winst van het diepere zwart bij de JVC NZ800 weg als er wat meer licht in zo'n scène komt, want het zwart van de Sony XW6100 is dan opeens superstrak en dan verschijnt er een enorm contrast tussen het zwart en de zeer heldere delen in het beeld.

* Zo diep als de projectie van het zwart met de JVC NZ800 kan zijn tijdens avond scènes, zo overtuigend helder kan zonlicht zijn op de Sony XW6100ES tijdens dag scenes.

Dat licht tijdens zo'n zonnige scene is met deze Sony Bravia 8 projector levensecht, zeker tijdens 4K HDR, terwijl dat tijdens een één-op-één vergelijk tussen beide kanjers op de JVC NZ800 opeens wat vlak overkomt. Sony is qua dynamiek in het beeld altijd al zeer sterk geweest en dat verschil is nu alleen maar groter geworden. Dat verschil in helderheid zie je ook aan de metingen in Ansi Lumen. Beide projectors geven in de specificaties aan dat ze 2700 Ansi Lumen kunnen geven, maar de JVC NZ800 geeft na de ISF-kalibratie maar 2314 Ansi Lumen en enkel met een klein helder vlak in het beeld, zoals een 10% Window Pattern, kan hij 2757 Lumen geven. De Sony XW6100 daarentegen geeft na de ISF-kalibratie zelfs meer licht dan deze volgens de specificaties zou moeten geven en komt op 2767 Ansi Lumen en het gemak waarmee Sony dat licht kan laten zien is goed zichtbaar tijdens film.
Om deze reden zou ik met de JVC NZ800 niet voorbij de 3 meter breedte qua scherm gaan projecteren, terwijl je dat met de Sony XW6100ES makkelijk op een 3,5 meter breed scherm kunt doen.

Films vergelijken in 2K SDR:
Gaan we dus wat films vergelijken, dan is de opening van Transformers, Dark of the Moon met de JVC NZ800 natuurlijk meteen een zeer indrukwekkende binnenkomer. Dat is met de Sony gewoon wat minder, maar zeker niet slecht. Je hebt het zo diep als met de JVC alleen nog niet eerder gezien in de bioscoop. Maar zou je met de Sony XW6100 beginnen, dan is dat zwart ook echt wel zeer mooi en zo diep zie je het in veel bioscopen ook vaak niet. Gaat de scène dan verder en komen er meer lichtere objecten in het beeld, dan geeft de Sony XW6100 meer contrast en vooral de zon of lichtstralen doen het op de Sony duidelijk mooier. Maar wat echt opvalt is, hoe ongelooflijk vloeiend de pans verlopen en hoe gladjes de vliegmachines voorbij glijden. Dit is echt ongekend mooi en zo hebben we het nog niet eerder gezien.

Ook de dramatisch moeilijke dakscene in het begin van Batman: Dark Knight, waarbij alle gebouwen met hun raampjes alle kanten op verschuiven, doen het op deze Sony XW6100 veel mooier dan op de JVC NZ800. We waren al blij hoeveel dichter deze JVC bij de vorige Sony XW5000 / XW7000 kwam, al was dat nog steeds niet helemaal op het Sony niveau,... maar nu heeft deze JVC nog meer het nakijken op de nieuwe Sony Bravia projector serie met XR Chip.

Films vergelijken in 4K HDR DCI P3:
Een verschil hoe de 4K HDR films worden neergezet, zit hem mede in de Tone Mapping. Voor de Tone Mapping van het HDR gebruikt JVC zijn Frame Adaptive HDR voor de verwerking van de MetaData in een UHD film en dat blijft de onovertroffen manier om alles uit het 4K materiaal te kunnen halen. De HDR Tone Mapping van Sony werkt ook ontzettend goed, maar het resultaat is niet altijd hetzelfde. Bij de JVC NZ800 zorgt de Frame Adaptive HDR ervoor dat elk detail altijd goed zichtbaar is, maar dat zorgt niet altijd voor een geweldig dynamisch plaatje. De Dynamic Tone Mapping op Sony's Bravia projectors doet het ook behoorlijk goed en geeft meestal een behoorlijk mooi dynamisch plaatje op het scherm, maar soms komt het wel voor dat bepaalde details niet altijd helemaal goed zichtbaar zijn en kunnen clippen, al oogt het plaatje dan wel vaak net wat spectaculairder. Hierdoor ogen sommige films dan weer bij de één en dan weer bij de ander net wat mooier.

Gaan we nu dus over naar de 4K HDR films en stoppen we de film Passengers 4K UltraHD Blu-Ray in de Pioneer LX500, om te zien hoe de nieuwe Sony HDR Tone Mapping zich verhoudt tegenover JVC's Frame Adaptive HDR en start ik de scène op, waarin Jennifer Lawrence voor het raam zit met de sterrenhemel en nebula buiten en met de scheepsverlichting om haar heen, dan doet deze scène het nu eigenlijk op beide projectors heel good. Het oogt alleen wat lichter op de Sony XW6100. Nu heeft de JVC NZ800 wel zijn DCI P3 filter ertussen, maar wel met de HDR Quantizer op Wide. Wat dat filter doet merk je wel als je Jennifer helemaal in beeld hebt, aan de net wat mooiere huidskleur. Toch maakt het licht van de Sony XW6100 meer indruk. Daarom zette ik op de JVC NZ800 de zonder DCI-filter gekalibreerde Frame Adaptive HDR 2 mode aan in HDR Quantizer Normal. Dan komen ze qua helderheid wat dichter bij elkaar, maar ziet de huidskleur er met de Sony XW6100ES er duidelijk mooier uit. Dus toch maar weer terug naar Frame Adaptive HDR 1 dan. Als Jennifer door de gangen rent met al die lichtbuizen rondom, dan zien die er veel dynamischer en echter uit met de Sony XW6100ES projector. Die lampen schijnen gewoon veel meer dan met de JVC NZ800. Zelfs in Frame Adaptive HDR 2 zonder filter doet de Sony dat toch echt mooier. Duikt ze het zwembad in en kijken we buiten hoe het schip de verte in glijdt in die donkere sterrenhemel, dan oogt dat natuurlijk weer mooier op de JVC NZ800, al gooit de panning met de schokkerige manier van langsglijden roet in het eten ten opzichte van hoe vloeiend de Sony XW6100ES dat schip met als zijn lampjes laat wegglijden de oneindigheid in. Op zichzelf is de FI van de JVC NZ800 best wel goed hoor, want vergeleken met de vorige serie JVC projectors is de JVC NZ800 echt al een enorme verbetering, maar we zijn deze JVC NZ800 nu eenmaal al wisselend met de Sony XW6100ES aan het vergelijken en die is met zijn Motion Flow buitengewoon goed en dan valt dat verschil gewoon op.

Dan nu maar even naar de Shallows, om te zien hoe Blake Lively zich omkleed op het strand en zich klaarmaakt voor een eindje surfen op zee. Zeker niet verkeerd. Voorheen was de JVC met zijn Frame Adaptive HDR in veel opzichten beter dan de vorige Sony XW5000 en XW7000. Maar nu valt meteen weer op hoe goed Sony's HDR Tone Mapping eigenlijk werkt en hoe deze Sony Bravia projector zo'n zonnige film heel dynamisch kan weergeven. De zon schijnt hier namelijk levensecht op het strand en licht alles zeer realistisch op, zowel het zand op het strand als de golvende zee met heldere witte schuimkoppen en dat met alle details daarin, doet je bijna een handdoek, zonnebril en biertje pakken. Ook valt de natuurlijke scherpte hier meteen op en zie je echt elk detail in het zand of in de spullen die ze weglegt, alsof je het zo kunt pakken en dat zonder digitaal en neppig over te komen. Het totale plaatje heeft een geweldig contrast en alles oogt levensecht alsof je er zelf bij staat. Ook ogen de Tri-Luminos kleuren van deze Sony XW6100ES heel levendig en dat zonder DCI filter. De kleuren van de JVC NZ800 zijn misschien net wat echter, maar alles oogt bij deze film gewoon veel minder zonnig naast deze Sony XW6100ES, waardoor het gehele plaatje van Sony's licht kanjer hier gewoon betoverend mooi overkomt, terwijl het beeld van de JVC NZ800 er bij deze film eigenlijk best vlak uitziet. Dus als er in een scène veel lichte objecten aanwezig zijn, lichtreflecties of lampjes, dan zet de Sony VPL-XW6100ES een veel levendiger plaatje neer dan de JVC NZ800.

Maar kijken we nu naar de 4K UltraHD Blu-Ray van Once Upon a Time in the West, dan doet deze film het opeens weer net wat mooier op de JVC NZ800. Vooral met de binnen scène van het treinstation met alle details op de vloer, de muren en hun kleding, die hier dus weer meer tot zijn recht komen. Ook de kleuren zien er met het DCI P3 filter in HDR Quantizer Wide net wat mooier uit dan met de Sony XW6100ES. Het verschil is niet heel erg groot en zeker niet zo groot als bij de Shallows in het voordeel van de Sony bij die film, maar hier gaat de pluim weer naar de JVC NZ800 en eigenlijk door heel deze film heen. Deze film is gemasterd op een display van 1000 Nits, maar geeft verder geen informatie door over de MaxCCL of MaxFall. Je ziet dat de JVC NZ800 hier dan toch wat beter mee omgaat dan de Sony XW6100ES. De fijnere details komen bij deze film meer tevoorschijn op de JVC, dus zelfs bij een beperkte MetaData doet JVC's Frame Adaptive HDR het hier nu weer beter. Zo zie je, dat het ook met 4K HDR per film verschilt, welke er als winnaar uit de bus komt.  Dit zijn natuurlijk wel van die geijkte extra moeilijke scènes, die de goede en minder goede eigenschappen van elke projector laten uitkomen. Vandaar ook dat het belangrijk is te beseffen waar je veelal naar kijkt en of hoe groot je wilt gaan projecteren.

Als laatste is er nog een klein verschil in de garantievoorwaarden. De Sony Bravia 8 (VPL-XW6100ES) komt standaard met 3 Jaar Elite Support garantie en komt Sony de projector bij jou thuis ophalen en terugbrengen. Ook krijg je tijdelijk een leenprojector. Bij de JVC DLA-NZ800 krijg je 2 + 1 jaar garantie (dus binnen 2 maanden registreren is nodig voor dat 3e jaar) en moet je de projector zelf bij je dealer afgeven of naar DVS in Almere rijden en daar afgeven. Sony doet dat dus veel beter en geeft hiermee een echte High-End service.

Conclusie

Sony is erin geslaagd om een prachtige nieuwe serie projectors uit te brengen welke nu eindelijk niet veel meer te wensen overlaat. Wat we voorheen vooral misten was de HDR Tone Mapping en HDMI 2.1 met 4K 120P weergave. Maar Sony deed meer dan dat en kwam met een Bravia XR Chip for Projectors, wat meteen de gehele projector qua beeldweergave op lift naar een hoger niveau. Zowel al je 2K materiaal oogt nu nog mooier en rustiger, maar eindelijk ook al het 4K HDR materiaal ziet er zeer volwaardig en zelfs ronduit indrukwekkend uit. De nieuwe Sony Bravia titanen zoals deze Sony VPL-XW6100ES Bravia 8 kunnen zich nu gewoon meten met de JVC DLA titanen zoals de JVC DLA-NZ800 en doen niet meer onder aan die kwaliteit. Het is nu vooral een keuze in smaak en welke beeldervaring je het liefst hebt.

Reden te meer om een demonstratie bij te wonen bij Mediasluis om deze Sony VPL-XW6100ES Bravia 8 en zijn broertje de Sony VPL-XW5100ES Bravia 7 te komen vergelijken met elkaar of naast andere laser-projectors van bijvoorbeeld Epson of JVC, dus maak gerust een afspraak via: info@mediasluis.nl

Wat zouden we eventueel nog kunnen wensen,... 3D. Ja, we willen het 3D terug bij Sony, want met deze kwaliteit, helderheid en rust, zou dat ongelooflijk mooi kunnen worden.